Quả bách xù (Juniper Berry) là một loại thực vật có lịch sử phong phú và được sử dụng rộng rãi nhiều nơi trên thế giới. Không chỉ là một loại gia vị trong ẩm thực, quả bách xù còn được sử dụng như một loại dược liệu. Hãy cùng chuyên mục Sức khỏe dinh dưỡng của KHOEPLUS24H tìm hiểu về loại quả này nhé!
Quả bách xù – Juniper berry là gì?
Cây bách xù là một chi của họ thông Cupressaceae, là một loại cây lá kim, cây bụi đa thân hoặc dạng cột, có phạm vi phân bố lớn nhất so với bất kỳ loài cây thân gỗ nào kéo dài từ các vùng Bắc Cực của châu Á, châu u và Bắc Mỹ.
Ở châu Á, cây bách xù mọc tự nhiên trên dãy Himalaya và được tìm thấy ở độ cao 3000 – 4000m từ Afghanistan đến Tây Nam Trung Quốc.
Cây bách xù bao gồm các loại phổ biến như:
- Juniperus communis (loại phổ biến nhất)
- Juniperus drupacea
- Juniperus deppeana
- Juniperus phoenicea
- Juniperus chinensis
- Juniperus excelsa
- Juniperus oxycedrus
- Juniperus californica
Thực chất, quả bách xù không phải là quả mọng mà là những quả thông nhỏ từ cây bách xù, có màu xanh đen và có hương thơm mùi gỗ hoặc cay.
Quả bách xù thường có vị đắng nên không dùng để ăn sống mà được sấy khô để sử dụng như một loại gia vị trong ẩm thực châu u và Ấn Độ. Chúng được sử dụng để tạo hương vị cho các món thịt, súp, nước sốt, món hầm hoặc đồ uống có cồn như bia và rượu gin.
Các cành và quả của cây bách xù được đốt trong các ngôi đền để thanh lọc không khí trong các nghi lễ tôn giáo. Tinh dầu chiết xuất từ quả bách xù cũng có tác dụng trong trị liệu tâm lý.
Do có nhiều lợi ích đối sức khỏe, quả bách xù được áp dụng rộng rãi như một phương thuốc để chữa bệnh bởi các nhà y học người Hy Lạp cổ đại, thổ dân da đỏ và người Ả Rập.
Tác dụng của quả bách xù – Juniper berry
Chứa nhiều chất dinh dưỡnghực vật mạnh mẽ. Chúng chứa hàm lượng vitamin C dồi dào, cung cấp 10% Giá trị hằng ngày (DV) chất dinh dưỡng hòa tan trong nước trong một khẩu phần (28gr).
Vitamin C trong quả bách xù giúp tăng cường sức khỏe miễn dịch, tổng hợp collagen và hỗ trợ chức năng của mạch máu đồng thời nó hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tế bào khỏi hư hại bởi các gốc tự do.
Quả bách xù chứa nhiều hợp chất thực vật bao gồm chất chống oxy hóa flavonoid, dầu dễ bay hơi và coumarin, là những hợp chất hóa học có những tác dụng khác nhau đối với sức khỏe.
Dầu dễ bay hơi trong quả bách xù có chứa các chất được gọi là monoterpene, có tác dụng chống viêm, chống ung thư, chống oxy hóa và kháng khuẩn.
Xây dựng một chế độ ăn uống giàu các hợp chất thực vật có trong quả bách xù có thể giúp tăng cường sức khỏe và ngăn ngừa các bệnh mãn tính, bệnh về tim và thoái hóa thần kinh.
Giàu chất chống oxy hoá và có tác dụng chống viêm
Một nghiên cứu đã phát hiện trong tinh dầu quả bách xù có hơn 70 hợp chất, phần lớn là monoterpenes alpha-pinene, beta-pinene, myrcene, limonene và sabinene, tất cả đều tăng tác dụng chống oxy hóa mạnh.
Một nghiên cứu khác cho thấy tinh dầu quả bách xù giúp giảm đáng kể tình trạng viêm nhiễm ở tế bào da người, một tác dụng được cho là do nồng độ monoterpenes cao.
Quả bách xù còn là nguồn cung flavonoid rutin, luteolin và apigenin, hoạt động như những chất chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ.
Có thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Trong y học cổ truyền, quả bách xù được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường và các nghiên cứu gần đây cũng xác nhận đặc tính này.
Một nghiên cứu dựa trên chuột mắc bệnh tiểu đường đã cho thấy việc bổ sung chiết xuất từ quả bách xù làm giảm đáng kể lượng đường trong máu, chất béo trung tính và tăng cholesterol HDL – một loại cholesterol tốt giúp bảo vệ tim.
Mặc dù đây là những tác dụng đầy triển vọng ở quả bách xù, nhưng vẫn cần thêm những nghiên cứu để xác nhận lợi ích của loại quả này trong y học.
Có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Chiết xuất từ quả bách xù có thể giúp cải thiện mức cholesterol HDL (tốt) và giảm chất béo trung tính cao, cũng như LDL (xấu) và cholesterol toàn phần, từ đó thúc đẩy và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Một nghiên cứu trên chuột mắc bệnh tiểu đường đã cho thấy chiết xuất từ quả bách xù làm giảm tổng lượng cholesterol và chất béo trung tính lần lượt là 57% và 37% so với nhóm còn lại.
Tuy nhiên, để chứng minh liệu ăn quả bách xù có làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim hay không và tác dụng của quả bách xù đối với sức khỏe tim mạch thì vẫn cần thêm những nghiên cứu khác.
Có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm
Một nghiên cứu trong ống nghiệm và động vật cho thấy các hợp chất mạnh trong tinh dầu quả bách xù như sabinene, limonene, myrcene, và alpha- và beta-pinene có đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm mạnh mẽ.
Tinh dầu quả bách xù có thể kháng khuẩn và kháng lại 16 loài vi khuẩn, nấm men, nấm giống nấm men và nấm da – một loại nấm phát triển trên da và gây ra các bệnh về da.
Một nghiên cứu khác trên ống nghiệm cho thấy tinh dầu quả bách xù ức chế đáng kể hoạt động của ba loại vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng ở người bao gồm M. gordonae, M. avium và M. intracellulare.
Chiết xuất từ quả bách xù cũng có tác dụng chống lại nhiều vi khuẩn bao gồm Campylobacter jejuni thường gây ngộ độc thực phẩm và Staphylococcus aureus, một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng da, phổi và xương.
Có tính chất khử trùng
Trên thực tế, đã có ít nhất một nghiên cứu chỉ ra rằng tinh dầu của quả bách xù là một phần của việc điều trị nhiễm trùng da và đường hô hấp.
Tinh dầu bách xù tiêu diệt mạnh mẽ nấm canida là loại nấm gây nhiễm trùng da, loại bỏ vi khuẩn và giảm viêm trong miệng hiệu quả, tiêu diệt vi khuẩn kháng lại các loại thuốc kháng sinh thông thường.
Một chiết xuất từ quả Juniperus drupacea từ Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy hoạt tính kháng khuẩn đáng kể khi thử nghiệm trong các phòng thí nghiệm, có khả năng chống lại các vi khuẩn bao gồm Gram dương và Staphylococcus aureus.
Nghiên cứu khác đã chỉ ra quả bách xù còn có thể chứa chất chống oxy hóa trong thực phẩm và đồ uống, chiết xuất ethanol từ những quả mọng này đã cho thấy khả năng kháng khuẩn đáng kể chống lại Aspergillus niger – một loại nấm mốc đen thường thấy trên thực phẩm hư hỏng.
Cải thiện các vấn đề về da
Một trong những công dụng phổ biến nhất của quả bách xù, đặc biệt ở dạng tinh dầu là để điều trị các vấn đề về da như phát ban hoặc chàm do tác dụng của các chất chống oxy hóa mạnh.
Trong một nghiên cứu phòng thí nghiệm ở Hàn Quốc, chiết xuất từ quả bách xù còn có thể giúp điều trị các rối loạn sắc tố da như bạch biến. Tinh dầu quả bách xù đã được sử dụng trong để giảm sự xuất hiện của cellulite liên quan đến các chất béo thường tích tụ trên đùi, hông và mông.
Cải thiện tiêu hoá
Quả bách xù từ lâu đã được coi là một loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa trong y học dân gian, nhưng rất ít nghiên cứu đã kiểm tra những tác dụng này một cách lâu dài.
Tuy nhiên, một nghiên cứu liên quan đến bò sữa cho thấy rằng việc cho chúng ăn thức ăn có chứa tinh dầu quả bách xù đã giúp cải thiện hoạt động tiêu hóa. Vì quả bách xù có chức năng như thuốc lợi tiểu, chúng có thể được sử dụng giúp giảm đầy hơi trong một số trường hợp.
Giúp ngủ ngon hơn
Nhiều chuyên gia sức khỏe khuyên dùng tinh dầu quả bách xù như một chất giúp thư giãn và tin rằng nó có tác động tích cực đến não, hỗ trợ nghỉ ngơi.
Một nghiên cứu từ Trường Đại học Y khoa Đại học Mie ở Nhật Bản đã điều tra tác dụng của hương thơm trong trị liệu, bao gồm cả tinh dầu quả bách xù cũng như gỗ đàn hương, hoa hồng và orris.
Có 26 trong số 29 người tham gia đã có thể giảm thuốc và đạt được giấc ngủ ngon sau khi khuếch tán hương thơm trong đêm, 12 người đã ngừng thuốc hoàn toàn vào cuối cuộc nghiên cứu và chất lượng giấc ngủ của họ được cải thiện đáng kể.
Chống lại một số bệnh ung thư
Nhiều loại thảo mộc và thực phẩm có hoạt tính chống oxy hóa đã được nghiên cứu về khả năng tiềm ẩn của chúng đối với các bệnh như ung thư.
Cho đến nay, chưa có thử nghiệm trên người hoặc động vật nào nghiên cứu về khả năng chống ung thư của quả bách xù.
Tuy nhiên, trong môi trường phòng thí nghiệm, tinh dầu hoặc chiết xuất từ quả bách xù đã được phát hiện có thể gây apoptosis (chết tế bào) ở một chủng bệnh bạch cầu kháng thuốc, tế bào HepG2 (ung thư gan) và tế bào p53 (u nguyên bào thần kinh).
Tốt cho tim mạch
Quả bách xù cũng có chức năng như một “chất chống cholinesterase”. Điều này rất quan trọng đối với chức năng tim vì các tác nhân kháng cholinesterase (tự nhiên hoặc dược phẩm) giúp hình thành acetylcholine trong hệ thần kinh, từ đó có thể làm chậm hoạt động của tim, giảm huyết áp, tăng lưu lượng máu và gây co thắt tim.
Có thể giúp điều trị bệnh leishmaniasis
Một công dụng mới của quả bách xù được cho rằng có thể điều trị ký sinh trùng gây bệnh leishmaniasis, một căn bệnh thường mắc ở các vùng nhiệt đới và miền nam châu u. Các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy kết quả rất khả quan của chiết xuất từ quả bách xù chống lại loại ký sinh trùng này.
Tác dụng phụ khi ăn quả bách xù – Juniper berry
Những người không nên ăn quả bách xù
Mặc dù các chất chiết xuất từ quả bách xù có lợi ích đối với sức khỏe, nhưng chưa có đủ nghiên cứu về liều lượng nào là hiệu quả để có thể đạt được những hiệu quả y học của chúng.
Hầu hết các thực phẩm bổ sung từ quả bách xù khuyên dùng 1 – 6gr mỗi ngày, chia thành nhiều liều, không thích hợp dùng cho trẻ em và phụ nữ mang thai vì quả bách xù có thể gây kích thích tử cung và sẩy thai khi được dùng ở liều lượng cao.
Nhiều ý kiến cho rằng các chất bổ sung từ quả bách xù cô đặc có thể gây hại cho thận, vì vậy tốt nhất bạn nên chọn các phương pháp điều trị tự nhiên khác đã được nghiên cứu kĩ lưỡng và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi cung cấp vào cơ thể một lượng chất mới.
Có thể gây ra dị ứng và ngộ độc
Các tác dụng phụ được ghi nhận từ quả bách xù (ngoài các triệu chứng dị ứng) bao gồm: phát ban, khó thở, tổn thương thận (do sử dụng quá nhiều), tăng lượng đường máu.
Dùng liều lượng lớn quả bách xù có thể gây độc và dẫn đến các triệu chứng: nôn mửa, tiêu chảy, co giật. Dầu của quả bách xù nếu dùng ở liều lượng cao có thể phát độc tính và gây hại cho thận.
Những người mắc bệnh tiểu đường nên sử dụng thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Nếu các triệu chứng dị ứng xảy ra phải đến thăm khám tại các cơ sở y tế trước khi tiếp tục sử dụng.
Có thể gây tương tác với thuốc
Theo một nghiên cứu năm 2014, có khá nhiều các loại thuốc có thể gây độc khi dùng chung với quả bách xù. Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, trước tiên bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng quả bách xù hoặc tinh dầu quả bách xù.
Cách sử dụng quả bách xù – Juniper berry
Khác với các loại quả khác, quả bách xù thường chỉ được sử dụng với một lượng nhỏ để tạo hương vị cho thực phẩm, không được ăn với số lượng lớn.
Quả bách xù có vị hơi cay the giống mùi thông, vì thế chúng thường được dùng như một nguyên liệu phổ biến cho các công thức gia vị, nghiền nát để làm trà và pha chế các loại đồ uống khác.
Có nhiều loại cây bách xù nhưng một số loại có độc và không ăn được, Juniperus communis là loại được sử dụng thường xuyên và phổ biến nhất trong ẩm thực. Tinh dầu quả bách xù có tác dụng làm dịu và trị liệu hương thơm nhưng không nên uống.
Mua quả bách xù – Juniper berry ở đâu, giá bao nhiêu?
Bạn có thể mua quả bách xù ở các cửa hàng trái cây ngoại nhập, siêu thị lớn hoặc trên các sàn thương mại điện tử. Tùy vào từng loại cũng như xuất xứ, thương hiệu mà các sản phẩm quả bách xù đóng hộp có giá bán khác nhau.
Theo thời điểm tham khảo hiện là tháng 07/2023, quả bách xù được bán trên thị trường với giá 370.000 – 500.000 đồng/hộp 340gr.
XEM THÊM:
- Tổng hợp các loại trái cây tăng sức đề kháng, hỗ trợ sức khỏe miễn dịch
- Tổng hợp 15 loại trái cây tốt cho da mặt dễ dàng bổ sung nhất
- Tổng hợp những loại trái cây (hoa quả) tốt cho bà bầu
Vậy là Khoeplus24h đã chia sẻ đến bạn một số thông tin về quả bách xù, juniper berry là gì? Mua ở đâu và tác dụng của quả bách xù. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích và có thể giúp bạn có thêm kiến thức để chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình đúng cách nhé.
