Gạo tím than có sắc tím tự nhiên đặc trưng và thường bị nhầm lẫn với gạo lứt. Hãy cùng KHOEPLUS24H tìm hiểu xem 2 loại gạo này khác nhau như thế nào cũng như gạo tím than có tác dụng gì qua bài viết dưới đây nhé!
Gạo tím than là gạo gì?
Gạo tím than là hạt gạo có màu tím nhạt cho đến tím sẫm (gần như màu đen) nên cũng được gọi là gạo hoàng đế, gạo cấm hoặc gạo đen. Gạo tím than có nguồn gốc từ khu vực châu Á và xuất xứ từ gốc gạo Nhật Bản.
Tại Việt Nam, giống gạo này được nghiên cứu, lai tạo và phát triển bởi kỹ sư Hồ Quang Cua (hiện là Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng). Ông cũng là người nhân giống gạo ST25 từng gây sốt trên thị trường trong và ngoài nước vì cho ra hạt cơm khô ráo, có vị ngọt, thơm và độ dẻo nhất định.
Tương truyền rằng: Giống gạo này được trồng cách đây 2500 trước Công nguyên và thường được dùng để phục vụ cho vua chúa cũng như những người có địa vị trong xã hội lúc bấy giờ. Ngoài ra, giống gạo này cũng được đánh giá là khó trồng và khó chăm sóc.
Hiện tại, gạo tím than có 2 loại: gạo nếp tím và gạo tẻ tím, đều không chứa thành phần gluten. Đối với những hạt gạo có màu tím sẫm (gần như màu đen) thì khi nấu chín, bạn sẽ thấy rõ được màu sắc tím của chúng.
Gạo tím than có phải gạo lứt không?
Không ít người nhầm lẫn giữa gạo tím than và gạo lứt vì thoạt nhìn chúng trông khá giống nhau. Tuy nhiên, đây là loại giống gạo khác nhau và bạn có thể phân biệt chúng dựa vào một số đặc điểm sau:
| Gạo tím than | Gạo lứt | |
| Tên gọi khác | Gạo đen, gạo hoàng đế và gạo cấm. | Gạo rằn hoặc gạo lật. |
| Nguồn gốc, đặc điểm | Là giống gạo lai tạo, có nguồn gốc từ Nhật Bản nhưng được kỹ sư Hồ Quang Cua phát triển tại thị trường Việt Nam. | Từ giống lúa gạo thông thường, chỉ loại bỏ lớp vỏ trấu và giữ nguyên lớp vỏ cám của hạt gạo. |
| Các giống loại | Hiện chưa có. | Gạo lứt đỏ, gạo lứt đen, gạo lứt nếp và gạo lứt tẻ. |
| Chất dinh dưỡng nổi bật | Chứa sắc tố anthocyanin nên có màu tím sẫm đặc trưng. | Không chứa sắc tố anthocyanin. |
Ăn gạo tím than có tốt không?
Nhờ chứa một số chất đặc biệt nên gạo tím than mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe người dùng. Cụ thể, gạo tím than có:
Cung cấp chất chống oxy hóa
Gạo tím than có màu sắc đặc trưng nhờ sắc tố anthocyanin – thuộc nhóm thực vật flavonoid. Đây cũng là sắc tố được tìm thấy ở quả cà tím, việt quất và một số loại trái cây có màu sắc tương tự.
Sắc tố này có đặc tính chống viêm và chống ung thư, được xem là một chất chống oxy hóa mạnh nên giúp cơ thể phòng ngừa được nhiều bệnh như béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch thường gặp, kể cả ung thư.
Bổ sung hàm lượng chất xơ
Gạo tím than vẫn còn giữ lớp cám của hạt gạo nên mang lại hương vị hơi béo và ngọt nhẹ. Đồng thời, lớp cám này còn giúp gạo tím than tăng thêm lượng chất xơ đáng kể, có lợi cho nhu động ruột hoạt động cũng như sức khỏe tổng thể đối với hệ tiêu hóa.
Hơn nữa, chất xơ còn hỗ trợ tốt cho việc giảm cân, điều hòa huyết áp và làm giảm cholesterol.
Cung cấp chất đạm
Ngoài giàu chất xơ, gạo tím than còn chứa rất nhiều protein nên trở thành thực phẩm tuyệt vời cho những ai đang sử dụng chế độ ăn chay. Protein sẽ hỗ trợ cơ thể xây dựng và phục hồi các mô cơ bị tổn thương, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng tế bào và giúp cho xương chắc khỏe hơn.
Cung cấp chất sắt cho cơ thể
Hàm lượng chất sắt cũng được chứa đáng kể trong gạo tím than, đây là khoáng chất cần thiết để tạo ra các tế bào hồng cầu để vận chuyển oxy trong máu cũng như ngăn ngừa tình trạng thiếu máu xảy ra.
Ngoài ra, chất sắt còn hỗ trợ hoạt động dẫn truyền các xung thần kinh và điều khiển các chuyển động của cơ thể.
Tốt cho tim mạch
Một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh, so với gạo trắng thì gạo tím chứa nhiều chất chống oxy hoá hơn. Chúng giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, các gốc tự do có hại và thúc đẩy sức khoẻ tim mạch.
Ngoài ra, ăn gạo tím than thường xuyên hỗ trợ giảm mức cholesterol xấu trong máu, đồng thời tăng cholesterol tốt. Điều này vô cùng quan trọng để xây dựng một hệ thống tim mạch khoẻ mạnh, cũng như ngăn ngừa sự hình thành các mảng xơ vữa động mạch.
Hỗ trợ giảm cân
Nhờ khả năng cung cấp chất xơ và protein dồi dào, giúp tăng cảm giác no lâu, giảm sự thèm ăn thúc đẩy quá trình giảm cân. Đặc biệt, thống kê trên một số loài động vật chỉ ra, hợp chất anthocyanins hỗ trợ hạ tỷ lệ mỡ và trọng lượng cơ thể.
Hỗ trợ sức khỏe mắt
Nhiều bác sĩ đã phát hiện trong gạo đen chứa lượng lớn zeaxanthin và lutein giúp bảo vệ đôi mắt khỏi sự gây hại của các gốc tự do. Hai hợp chất này hỗ trợ lọc các sóng ánh sáng xanh có hại bảo vệ võng mặc, cũng như chống lại sự thoái hoá điểm vàng.
Ăn gạo tím than có tốt không?
Như giới thiệu ở trên, hàm lượng anthocyanin trong gạo tím than khá cao. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, hợp chất này là một trong những chất màu thiên nhiên – lớp sắc tố màu tím có tác dụng hỗ trợ ngăn ngừa bệnh gút hay ung thư dạ dày.
Chưa dừng ở đó, thành phần dinh dưỡng trong gạo tím than vô cùng đa dạng, gồm có magie, canxi, chất đạm hoặc một số loại vitamin khác. Vì thế, nó được nhiều người tin tưởng bổ sung vào thực đơn dinh dưỡng.
Cách sử dụng gạo tím than
Để hấp thụ chất dinh dưỡng tối ưu nhất từ gạo tím than, bạn hãy thực hiện theo quy trình các bước như sau:
- Bước 1: Rửa gạo nhẹ nhàng khoảng 2 – 4 lần nước ở nhiệt động phòng. Không vo gạo quá mạnh sẽ làm bong lớp cám phía ngoài hạt gạo.
- Bước 2: Ngâm gạo tím than khoảng 30 phút trước khi đặt vào nồi để nấu.
- Bước 3: Nấu gạo và nước theo tỷ lệ 1 : 1.2 để đảm bảo hạt gạo thơm ngon. Ngoài ra, bạn có thể dùng nước hầm xương để nấu cơm, hoặc cho thêm ít dầu oliu và muối để giúp cho cơm trở nên ngon, bổ dưỡng hơn.
Khi cơm chín, bạn tắt bếp nhưng vẫn để yên thêm khoảng 5 – 10 phút sẽ giúp hạt cơm ngon hơn.
Lưu ý khi sử dụng gạo tím than
Trong quá trình sử dụng gạo tím, bạn cần biết một số lưu ý để giúp cơ thể hấp thụ đầy đủ vitamin và các khoáng chất, cụ thể như sau:
- Nên bảo quản gạo tím than ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc vị trí ẩm ướt. Đồng thời, bạn không sử dụng gạo đã bị mối mọt xâm nhập.
- Trong trường hợp muốn dùng gạo tím than để giảm cân, bạn cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng khoa học và luyện tập thể dục, thể thao hợp lý.
- Để tránh làm mất lớp cám giàu chất xơ và dinh dưỡng của gạo, bạn không nên vo gạo quá kỹ khi nấu. Đặc biệt, ngâm gạo 30 phút trước khi nấu giúp cơm được chín mềm, dẻo thơm.
- Hàm lượng chất xơ của gạo lứt và gạo tím than đều tương đương nhau, ở mức khá cao. Theo thống kê, chỉ số đường huyết cả hai đều ở mức trung bình hoặc thấp. Thế nhưng, các bệnh nhân mắc đái tháo đường không nên lạm dụng.
Có thể bạn quan tâm: Gạo lứt có tác dụng gì, bao nhiêu calo? Tổng hợp 12 tác dụng của gạo lứt
Gạo tím than mua ở đâu, giá bao nhiêu?
Hiện nay, bạn có thể tìm mua gạo tím than dễ dàng ở những cửa hàng, chợ hay tạp hoá. Tuy nhiên, để chọn được sản phẩm chất lượng, an toàn với sức khoẻ hãy đến các siêu thị hoặc sàn thương mại điện tử uy tín.
Ngoài ra, gạo lứt khác hoàn toàn gạo tím than nên bạn hãy kiểm tra thật kỹ trước khi mua. Giá gạo tím than khoảng 40.000 – 90.000 VND/kg (cập nhật tháng 10/2203) tuỳ theo khu vực và loại gạo.
Câu hỏi liên quan đến tác dụng của gạo tím than
Gạo tím than có giảm cân không?
Trong gạo tím than có chứa hàm lượng chất xơ và các thành phần dinh dưỡng dồi dào giúp tạo cảm giác no lâu cũng như thúc đẩy giảm cân. Đặc biệt, bạn hãy kết hợp các bài tập đốt cháy calo để việc quá trình diễn ra nhanh, hiệu quả hơn.
Gạo tím than bao nhiêu calo?
Bác sĩ và các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, gạo tím than cung cấp cho cơ thể khoảng 200 calo, tương đương một phần ba cốc gạo. Đặc biệt, họ khuyên rằng, không nên dùng quá nhiều, tối đa khoảng 5 bát cơm/ngày.
Xem thêm:
- Trà gạo lứt có tác dụng gì? Cách uống trà gạo lứt giảm cân
- 11 tác dụng của gạo lứt đen tốt cho sức khỏe
- 1 chén cơm bao nhiêu calo? Ăn cơm có mập không? Ăn cơm không béo như thế nào
Qua những thông tin trên, KHOEPLUS24H đã trả lời câu hỏi gạo tím than có tác dụng gì. Đối với những người đang ăn kiêng hoặc muốn giảm cân thì loại thực phẩm này là một hoàn hảo nhất. Nếu có bất kỳ thắc mắc hãy bình luận ngay bên dưới bài viết nhé!
