Củ năng vốn là một loại củ quen thuộc, thường được sử dụng để làm nguyên liệu nấu các món chè, món bánh thơm ngon. Ngoài hương vị thơm ngọt tự nhiên, củ năng còn được nhiều người yêu thích bởi rất tốt cho sức khoẻ. Hôm nay, chuyên mục Cẩm nang sức khỏe của Khoeplus24h.vn sẽ giải đáp tất tần tật về củ năng là gì, củ năng có tác dụng gì nhé!
Củ năng là gì?
Củ năng (tên khoa học: Eleocharis dulcis Burm.f) hay còn gọi: năng ngọt, năng lùn là một loài cỏ thuộc Họ Cói, mọc hoang dại trên những cánh đồng ngập nước ở khu vực Châu Á, Châu Phi và các quần đảo Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương.
Người ta thường thu hoạch cỏ năng để lấy củ. Củ năng có vẻ ngoài khá giống với củ hành đen. Chúng có lớp vỏ trơn láng, màu nâu đen bọc lấy phần thịt màu trắng.
Vì có vị ngọt tự nhiên lại chứa nhiều chất dinh dưỡng như: vitamin B6, chất xơ, riboflavin cùng khoáng chất, nên củ năng thường được dùng để chế biến với đa dạng món ăn như: món nướng, món hấp hoặc nghiền thành bột để làm các món bánh.
Củ năng có tác dụng gì?
Giàu dinh dưỡng, ít calo
Trongg 100gr củ năng cung cấp choc ơ thể 97 calo cùng các chất dinh dưỡng cần thiết sau:
- Chất béo: 0.1gr
- Carb: 23.9gr
- Chất xơ: 3gr
- Chất đạm: 2gr
- Kali: 17% RDI (khẩu phần ăn hằng ngày)
- Mangan: 17% RDI
- Đồng: 16% RDI
- Vitamin B6: 16% RDI
- Riboflavin: 12% RDI
Củ năng ít calo vì 74% thành phần trong củ năng là nước. Đồng thời, củ năng là 1 nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời, đáp ứng 12% lượng chất xơ khuyến nghị hàng ngày cho phụ nữ và 8% cho nam giới.
Các nghiên cứu cho thấy rằng, ăn nhiều thực phẩm có chất xơ sẽ giúp giảm mức cholesterol trong máu, điều chỉnh lượng đường huyết, thúc đẩy nhu động ruột và bảo vệ sức khoẻ đường ruột.
Giàu chất chống oxy hóa
Củ năng rất giàu các chất chống oxy hóa bao gồm: axit ferulic, gallocatechin gallate, epicatechin gallate và catechin gallate.
Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng, chất chống oxy hóa tồn tại trong vỏ và thịt của củ năng có thể bất hoạt các gốc tự do.
Đồng thời, axit ferulic cũng giúp giữ độ giòn sần sật củ năng ngay cả sau khi nấu chín.
Nếu nhiều gốc tự do tích tụ trong cơ thể, chúng làm tăng trạng thái stress oxy hóa. Stress oxy hóa nhiều dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh mãn tính cao hơn, như: bệnh tim, tiểu đường loại 2 và ung thư.
Giúp giảm huyết áp và bệnh về tim
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim như bị huyết áp cao, cholesterol (LDL cholesterol) và triglyceride trong máu cao, đột quỵ. Việc sử dụng củ năng giúp giảm các bệnh huyết áp cao và bảo vệ sức khoẻ tim mạch nhờ vào nguồn kali tuyệt vời.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh nguy cơ đột quỵ và huyết áp cao giảm có liên quan đến chế độ ăn giàu kali. Chẳng hạn, những người ăn nhiều kali có nguy cơ bị đột quỵ thấp hơn 24%.
Một phân tích của 33 nghiên cứu kết quả cho thấy, khi những người bị huyết áp cao ăn thực phẩm có nhiều kali hơn, huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương giảm lần lượt 3.49 mmHg và 1.96 mmHg.
Một phân tích khác từ 11 nghiên cứu trên 247.510 người cho thấy rằng, những người ăn nhiều kali có thể giảm nguy cơ bệnh tim tổng thể và đột quỵ thấp hơn 21%.
Hỗ trợ giảm cân
Củ năng được xếp vào loại thực phẩm có thể tích cao, tức là chúng chứa rất nhiều nước (74% trọng lượng) lại rất ít calo. Nghiên cứu cho rằng những loại thực phẩm như vậy có thể kiềm chế cơn đói một cách hiệu quả.
Trong chế độ giảm cân, cảm giác đói liên tục sẽ “cám dỗ” bạn ăn nhiều hơn mức cho phép. Vì vậy, việc sử dụng các thực phẩm lâu no, kiềm chế cơn đói là 1 kế hoạch giảm cân hiệu quả.
Nếu bạn đang gặp tình trạng dễ đói khi đang giảm cân, hãy thử sử dụng củ năng để có thể giúp bạn no lâu hơn và tiêu thụ ít calo hơn.
Hỗ trợ phòng ngừa ung thư
Càng nhiều các gốc tự do, tế bào ung thư có khả năng phát triển và lây lan càng nhiều hơn. Củ năng chứa hàm lượng axit ferulic chống oxy hóa rất cao, có thể trung hoà các gốc tự do nên có tác dụng phòng chống ung thư.
Trong 1 nghiên cứu trong ống nghiệm, các nhà khoa học phát hiện ra rằng: axit ferulic giúp ngăn chặn sự phát triển và tiêu diệt các tế bào ung thư vú.
Các nghiên cứu khác đã chứng minh thêm: axit ferulic giúp ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư da, tuyến giáp, phổi và xương.
Hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh
Củ năng là 1 nguồn chất xơ tuyệt vời vì nó cung cấp 12% nhu cầu chất xơ hàng ngày. Chất xơ hỗ trợ hệ tiêu hoá khoẻ mạnh và giúp làm mềm chất thải, đặc biệt tốt cho những người bị táo bón.
Các nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung chất xơ còn có thể mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe như: hỗ trợ điều trị các bệnh trĩ, túi thừa đại tràng, loét ruột và bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
Hỗ trợ sự phát triển cơ thể
Củ năng chứa lượng chất đồng cần thiết cho sự phát triển bình thường và sức khỏe của cơ thể.
Đồng hỗ trợ, bảo vệ hệ thống xương, tim mạch và thần kinh. Nó cũng đảm bảo sự phát triển bình thường và khỏe mạnh của các cơ quan và mô, khả năng cung cấp oxy cho tế bào.
Nhiều trẻ em ở các quốc gia đang có tình trạng thiếu chất đồng, dẫn đến bị dị tật bẩm sinh ở thai nhi và trẻ sơ sinh.
Bảo vệ sức khỏe của mắt
Chế độ ăn uống không đa dạng hoặc thiếu chất dinh dưỡng là lý do dẫn đến vô số bệnh về mắt.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung vitamin B6 cùng với các vitamin khác như folate, có thể giúp ngăn ngừa các rối loạn về mắt và mất thị lực. Chẳng hạn, vitamin B6 giúp làm chậm sự phát triển của một số bệnh về mắt và bệnh thoái hóa điểm vàng do tuổi tác.
Củ năng là 1 thực phẩm giàu vitamin B6 vì nó cung cấp 16% giá trị khuyến nghị hàng ngày.
Cung cấp năng lượng
Nguồn năng lượng cần thiết cho nhu cầu hàng ngày của con người đến từ glucose. Tinh bột (carbs) và đường được phân hủy thành glucose, với sự trợ giúp của insulin, glucose sẽ xâm nhập vào các tế bào và sinh ra năng lượng.
Củ năng bao gồm 23.9gr carbohydrate, chiếm 22.84% giá trị khuyến nghị hàng ngày.
Cải thiện tình trạng đau nửa đầu
Những người không được cung cấp đủ riboflavin (vitamin B2) dễ bị đau đầu lặp đi lặp lại và thậm chí là chứng đau nửa đầu.
Vì vậy, bạn nên bổ sung vitamin B2 hoặc thực phẩm giàu loại vitamin này như củ năng trong chế độ ăn uống hằng ngày để cải thiện tình trạng này.
Một nghiên cứu trên 55 bệnh nhân cho thấy, những người dùng 200 – 400 mg riboflavin có ít chứng đau nửa đầu đáng kể so với những người dùng giả dược. Nghiên cứu còn chứng minh rằng vitamin B2 giúp giảm tần suất và cường độ của các cơn đau đầu.
Giúp ngăn ngừa loãng xương
Mangan, canxi, đồng và kẽm có thể giúp giảm bệnh mất xương, đặc biệt ở những người dễ bị gãy xương, xương yếu và phụ nữ lớn tuổi.
Thiếu mangan cũng có nguy cơ dẫn đến các bệnh liên quan đến xương, vì mangan giúp hình thành các enzyme tham gia vào quá trình chuyển hóa xương và các hormone điều hòa sự phát triển xương.
Theo nghiên cứu, việc bổ sung mangan cùng canxi, vitamin D, magie, kẽm, đồng và boron có thể cải thiện khối lượng xương ở phụ nữ có xương yếu, có lợi để điều trị bệnh loãng xương một cách tự nhiên.
Vì vậy, thực phẩm giàu mangan như củ năng nên được sử dụng hằng ngày để ngăn ngừa các vấn đề về loãng xương.
Phòng ngừa bệnh Alzheimer
Vitamin B1 được tìm thấy trong củ năng có tác dụng làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh Alzheimer. Những người mắc bệnh này sẽ được cải thiện nếu được bổ sung 100mg vitamin B1 mỗi ngày.
Giúp chữa lành vết thương
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, vitamin B5 có trong củ năng sẽ giúp hỗ trợ các vết đau rát trên da do xạ trị và có thể tăng tốc độ chữa lành vết thương. Ngoài ra, nó còn có tác dụng ngăn ngừa lão hóa sớm, tránh tình trạng có nếp nhăn và đốm nâu trên da.
Duy trì sức khỏe răng miệng
Củ năng chứa 78mg phốt pho, chiếm 11.14% giá trị khuyến nghị hàng ngày.
Phốt pho, canxi và vitamin D đều đóng 1 vai trò quan trọng trong việc hình thành và duy trì sức khỏe răng miệng, bằng cách hỗ trợ men răng, tăng mật độ khoáng xương hàm, giữ cho răng ở đúng vị trí, hỗ trợ chữa sâu răng.
Trẻ em rất cần thức ăn giàu phốt pho và thức ăn giàu canxi khi trong độ tuổi hình thành răng trưởng thành để tăng cấu trúc cứng của răng.
Bên cạnh đó, vitamin D cũng có thể giúp giảm viêm nướu răng khi bị bệnh nướu răng nha chu.
Cải thiện triệu chứng PMS
Cứ 2 – 3 ngày trước và 2 – 3 ngày sau kỳ kinh nguyệt, bạn cần uống bổ sung vitamin E để giúp giảm lo lắng, chuột rút và cảm giác thèm ăn. Vì các triệu chứng này có liên quan đến hội chứng tiền kinh nguyệt.
Củ năng chứa một lượng Vitamin E đáng kể, giúp bạn giảm mất máu kỳ kinh, giảm mức độ và thời gian đau kinh nguyệt. Bởi vitamin E có thể cân bằng nội tiết tố của bạn một cách tự nhiên và điều hoà chu kỳ kinh nguyệt.
Củ năng ăn sống được không? Lưu ý khi dùng
Mọc hoang dã dưới bùn lầy nên củ năng rất dễ bị bệnh sán lá. Nếu không được chế biến kỹ, loại ký sinh trùng này có thể xâm nhập và gây hại cho đường ruột của bạn.
Mặc dù có thể ăn sống được, nhưng các bác sĩ luôn khuyên chúng ta hãy nấu chín trước khi ăn. Bởi ăn sống sẽ tạo điều kiện để sán lá xâm nhập và gây ra những triệu chứng nguy hiểm như: tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, chóng mặt,…
Bên cạnh đó, củ năng là 1 loại rau giàu tinh bột, nên bạn cần cân đối lượng dùng để tránh tăng lượng đường trong máu, đặc biệt là các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường.
Mặc dù ít có trường hợp bị dị ứng với củ năng, nhưng nếu bạn có các triệu chứng như nổi mề đay, mẩn ngứa, sưng và mẩn đỏ khi dùng củ năng, hãy ngừng sử dụng và đến bác sĩ ngay nhé!
Củ năng mua ở đâu?
Hiện nay, củ năng đang được bày bán rộng rãi nên bạn có thể dễ dàng tìm mua ở các điểm chợ, cửa hàng thực phẩm, hệ thống siêu thị hoặc các trang thương mại điện tử.
Cập nhật tháng 07/2023, giá củ năng tươi từ 100.000 – 145.000 đồng/ kg và giá củ năng đóng hộp khoảng 45.000 – 55.000/ hộp 565gr.
XEM THÊM:
- Romanesco broccoli – Súp lơ san hô có tác dụng gì? Chọn mua và cách nấu
- Hạt hickory là gì? Tác dụng của hạt hickory và cách sử dụng
- Nấm keo là gì? Nấm keo có tác dụng gì? Cách phân biệt nấm keo và nấm tràm
Trên đây là bài viết về củ năng là củ gì, củ năng có tác dụng gì mà Khoeplus24h.vn cung cấp đến bạn. Hy vọng bạn đã có thêm nhiều thông tin hữu ích về loại thực phẩm này nhé! Chúc bạn có nhiều món ăn ngon từ củ năng!
