Đều có khả năng hỗ trợ tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch nhưng chất selenium (selen) khác với vitamin C mà chúng ta thường biết đến. Vậy selen là chất gì, có tác dụng ra sao đối với sức khỏe con người? Hãy tìm hiểu những thông tin thú vị này qua chuyên mục Sức khỏe dinh dưỡng của KHOEPLUS24H nào!
Selenium là chất gì?
Selenium, gọi tắt là selen, là khoáng chất cần thiết và dù chỉ chiếm lượng nhỏ trong cơ thể nhưng nó lại có khả năng cải thiện sức khỏe đáng kể và phòng chống bệnh tật hiệu quả.
Vì nếu cơ thể bị thiếu hụt selen có thể làm tăng nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lý như đột quỵ, đái tháo đường, xơ gan, xơ vữa động mạch, suy tim,… và kể cả ung thư.
Selen có trong thực phẩm nào?
Tuy hàm lượng selen trong thực phẩm có thể thay đổi theo điều kiện trồng trọt và môi trường sống của chúng, nhưng nhìn chung nhóm thực phẩm hải sản, các loại hạt và nấm thường chứa nhiều selen nhất.
Vì thế, bạn có thể bổ sung khoáng chất này bằng cách dùng nhiều nhóm thực phẩm này trong chế độ ăn uống như:
- Trứng, nội tạng động vật (như thận và gan), ức gà,…
- Nấm hương, măng tây, tỏi, rau mầm,…
- Quả hạch, hạt hướng dương,…
- Hàu, cá ngừ vây vàng, cá mòi, tôm hùm, cua,…
Ngoài ra, việc bổ sung selen có thể dùng thực phẩm chức năng với liều lượng phù hợp cho mỗi đối tượng sử dụng, nhất là trẻ nhỏ, người lớn tuổi và phụ nữ mang thai.
Selen có tác dụng gì?
Dưới đây là một số tác dụng nổi bật mà selen mang lại cho sức khỏe như:
Đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ
Selen hoạt động như chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có khả năng chống lại stress oxy hóa và bảo vệ tế bào khỏe mạnh tránh sự tác động của các gốc tự do cũng như kiểm soát được số lượng các gốc tự do bên trong cơ thể.
Các gốc tự do được sinh ra từ quá trình trao đổi chất, gồm cả việc khi bạn cảm thấy căng thẳng và sử dụng những sản phẩm không tốt cho sức khỏe như rượu và thuốc lá.
Chúng cũng là nguyên nhân liên quan đến nhiều bệnh mãn tính như bệnh lão hóa sớm, bệnh tim, đột quỵ, bệnh Alzheimer và ung thư.
Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Selen giúp giảm bớt nguy cơ mắc phải một số bệnh ung thư, nhờ khả năng chống lại stress oxy hóa, giảm tổn thương DNA, tăng cường hệ thống miễn dịch và hỗ trợ tiêu diệt các tế bào ung thư (như ở ruột kết, vú, tuyến tiền liệt,…).
Không những thế, người ta còn phát hiện việc bổ sung selen có thể cải thiện được chất lượng cuộc sống của những người đang xạ trị ung thư tử cung và cổ tử cung.
Hỗ trợ phòng ngừa bệnh tim
Chế độ ăn giàu chất selen còn hỗ trợ bạn có được sức khỏe tim mạch tốt, nhờ kiểm soát được tình trạng stress oxy hóa diễn ra trong cơ thể.
Chẳng hạn, theo kết quả từ 25 cuộc nghiên cứu cho thấy: hàm lượng selen trong máu tăng 50% có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch đến 24%.
Ngoài ra, người ta phát hiện selen còn góp phần làm giảm các dấu hiệu viêm, như giảm nồng độ của protein phản ứng C (CRP) – đây vốn là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh tim.
Hơn nữa, selen còn có khả năng làm tăng một loại chất chống oxy hóa mạnh tên là glutathione peroxidase, có thể vừa giảm viêm vừa giảm stress oxy hóa, từ đó phòng ngừa được chứng xơ vữa động mạch.
Ngăn ngừa tình trạng suy giảm tinh thần
Số lượng người mắc bệnh Alzheimer ngày càng đông, đây là bệnh lý liên quan đến việc mất trí nhớ cũng như gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình nhận thức và điều khiển hành vi.
Thực tế cho thấy: chế độ ăn uống giàu selen có thể khắc phục được những bệnh suy giảm chức năng của hệ thần kinh như bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson và kể cả bệnh Alzheimer.
Tiêu biểu chế độ ăn uống của người dân sống ở khu vực Địa Trung Hải thường rất giàu các thực phẩm chứa selen như các loại hạt và hải sản, nhờ đó giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Hỗ trợ sức khỏe tuyến giáp
Sự hiện diện của selen giúp cơ thể tránh khỏi những bệnh liên quan đến tuyến giáp như bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto.
Vì khoáng chất này có khả năng chống lại stress oxy hóa cũng như kiểm soát được việc sản xuất của hormone tuyến giáp được tốt hơn. Cụ thể:
Một nghiên cứu cho thấy: nồng độ selen trong huyết thanh thấp thường có liên quan đến tỷ lệ mắc phải bệnh viêm tuyến giáp và suy tuyến giáp cao hơn, khi thực hiện cuộc khảo sát trên 6.000 người.
Kết quả nghiên cứu bổ sung còn chứng minh thêm: thói quen bổ sung selen mỗi ngày trong suốt 3 tháng sẽ cải thiện được tâm trạng của những người mắc bệnh Hashimoto.
Hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch
Selen còn góp mặt trong việc tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể, nhất là những người bị cúm, lao, viêm gan C và người bị HIV.
Nói một cách khác, sự thiếu hụt selen sẽ ảnh hưởng đến chức năng của tế bào miễn dịch, từ đó làm chậm tốc độ phản ứng miễn dịch, khiến cho tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn và làm tăng nguy cơ tử vong.
Giảm các triệu chứng hen suyễn
Việc bổ sung selen còn có lợi cho những người mắc bệnh hen suyễn nhờ đặc tính giảm viêm. Hen suyễn là một căn bệnh mãn tính liên quan đến hệ hô hấp, gây ra các triệu chứng tức ngực, ho, khó thở và khò khè.
Thậm chí, người ta cũng chỉ ra thêm: những người bị hen suyễn thường có nồng độ selen trong máu thấp.
Chính vì thế, việc bổ sung selen là điều cần thiết để giúp bạn ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị tốt bệnh hen suyễn như trong một nghiên cứu chỉ ra những người bị hen suyễn khi dùng 200mcg selen/ngày giảm được các triệu chứng của bệnh mà không cần phải dùng thuốc corticosteroid.
Những lưu ý khi bổ sung selen cho cơ thể
Tuy selen chỉ chiếm lượng nhỏ trong cơ thể nhưng nó tác động nhiều đến lợi ích sức khỏe. Hơn nữa, không phải vì thế mà bạn lạm dụng việc bổ sung quá nhiều selen từ chế độ ăn uống, vì có thể xảy ra một số tác dụng phụ gây nguy hiểm cho sức khỏe. Cụ thể, bạn hãy lưu ý:
Chỉ nên tiêu thụ hàm lượng selen được khuyến nghị
Theo các chuyên gia, chúng ta chỉ nên tiêu thụ khoảng 55mcg selen mỗi ngày và tuyệt đối không vượt quá 400mcg selen/ngày. Vì nếu có thể hấp thu lượng lớn selen dễ gây ra ngộ độc, thậm chí tử vong.
Cân nhắc dùng thực phẩm chức năng bổ sung selen
Khi bạn chọn dùng thực phẩm chức năng để bổ sung selen cho cơ thể, rất có khả năng bị ngộ độc cao hơn so với việc dùng thực phẩm. Đối với việc sử dụng thực phẩm chức năng để bổ sung, bạn nên sử dụng theo đơn hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nhé.
Vì trong chế độ ăn uống mỗi ngày, bạn có thể chọn dùng các loại thực phẩm chứa nhiều selen, đồng thời bạn cũng uống luôn cả thực phẩm chức năng bổ sung selen, khiến cho hàm lượng selen bị tiêu thụ quá nhiều vào cơ thể, dẫn đến việc ngộ độc.
Nhận biết dấu hiệu ngộ độc selen
Nếu bổ sung lượng lớn selen, cơ thể sẽ xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc như rụng tóc, đỏ bừng mặt, chóng mặt, buồn nôn, đau nhức cơ bắp,… hoặc các triệu chứng nghiêm trọng về đường ruột, thần kinh, suy thận, đau tim và thậm chí là tử vong.
Do đó, nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng này thì bạn hãy ngưng ngay việc sử dụng các thực phẩm bổ sung selen và đến ngay bác sĩ để kịp thời khắc phục.
Nhờ sự tư vấn chuyên môn
Không phải bất kì ai cũng nên bổ sung selen, thay vào đó việc dùng selen cần phải phù hợp với hiện trạng sức khỏe.
Bạn có thể tìm đến sự tư vấn của những người có chuyên môn như bác sĩ nếu sức khỏe không được bình thường. Ví dụ, những người mắc bệnh tiểu đường không nên bổ sung selen vì có thể khiến bệnh tiến triển nhanh hơn.
Ngoài ra, hàm lượng bổ sung selen ở trẻ nhỏ khác với hàm lượng bổ sung selen ở người lớn.
XEM THÊM CÁC NỘI DUNG CÙNG CHỦ ĐỀ CHẤT DINH DƯỠNG:
- Các loại Vitamin và khoáng chất cần thiết cho bà bầu
- Chất đạm – Protein là gì? Protein có tác dụng gì với sức khỏe?
- Chất Selenium (selen) là gì? Selen có tác dụng gì với sức khỏe con người
Với chia sẻ phía trên, hy vọng bạn đã hiểu hơn về chất selenium là gì, selen có tác dụng gì với sức khỏe con người để cân nhắc và điều chỉnh việc bổ sung khoáng chất này sao cho hợp lý nhé!
