Bánh chưng là món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán, biểu tượng của sự đoàn tụ và lòng biết ơn tổ tiên. Tự tay làm bánh chưng tại nhà không chỉ mang đến hương vị thơm ngon, mà còn lưu giữ giá trị văn hóa dân tộc. Cùng chuyên mục Sức khỏe dinh dưỡng của KHOEPLUS24H tìm hiểu cách làm bánh chưng đơn giản qua bài viết sau.
Giá trị dinh dưỡng trong 100gr bánh chưng:
Trong 100g bánh chưng chứa các thành phần dinh dưỡng thiết yếu như sau:
- Calo: 180 – 250 kcal
- Chất đạm (protein): 5 – 8g
- Chất béo (lipid): 5 – 10g
- Tinh bột: 35 – 45g
- Chất xơ: 1 – 2g
- Vitamin và khoáng chất: Vitamin A, B1, B2, kali, sắt và phốt pho.
Nguyên liệu chuẩn bị làm bánh chưng
- Gạo nếp: 1 kg
- Đậu xanh không vỏ: 500 g
- Thịt ba chỉ: 500 g
- Lá dong: 20 – 25 lá
- Lạt buộc: 4 – 6 sợi
- Gia vị: muối, hạt tiêu
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
Xử lý gạo nếp:
- Vo sạch gạo nếp nhiều lần đến khi nước trong.
- Ngâm gạo trong nước 6-8 giờ hoặc qua đêm để gạo mềm.
- Sau khi ngâm, vớt gạo ra, để ráo rồi trộn với một chút muối.
Xử lý đậu xanh:
- Rửa sạch đậu xanh, ngâm trong nước 4-5 giờ.
- Hấp chín đậu xanh rồi nghiền nhuyễn. Trộn đậu với một chút muối cho đậm đà.
Chuẩn bị thịt ba chỉ:
- Thịt ba chỉ rửa sạch, để ráo rồi cắt miếng dày cỡ vừa ăn.
- Ướp thịt với muối và hạt tiêu trong 30 phút cho ngấm gia vị.
Sơ chế lá dong: Rửa sạch, lau khô, cắt bỏ phần cuống cứng và tước bớt sống lá nếu quá dày để dễ gói.
Bước 2: Xếp nguyên liệu
Xếp lá dong:
- Lấy hai lá dong chồng lên nhau, đặt mặt xanh đậm hướng xuống dưới để phần xanh đẹp sẽ lộ ra ngoài bánh.
- Đặt hai lá tạo thành hình chữ thập. Nếu lá nhỏ, có thể dùng thêm lá để đảm bảo bánh được phủ kín.
Cho gạo và nhân:
- Múc một phần gạo nếp đổ vào giữa lá dong, dàn đều thành hình vuông.
- Tạo chỗ lõm ở giữa lớp gạo để đặt nhân.
- Đặt một lớp đậu xanh lên trên gạo, tiếp theo là miếng thịt ba chỉ, sau đó thêm một lớp đậu xanh nữa.
- Cuối cùng, phủ một lớp gạo nếp lên trên cùng để bao kín phần nhân.
Bước 3: Gói bánh
Gấp lá dong:
- Kéo hai đầu lá dưới lên, chụm lại sao cho phần lá bọc kín nhân.
- Gập mép lá bên ngoài về phía nhân, tạo nếp gọn gàng, theo chiều ngang gói bánh.
- Xoay gói bánh theo chiều dọc. Gom nhẹ phần nhân để đảm bảo nhân không tràn ra ngoài.
- Dùng hai tay ép nhẹ hai bên để tạo khối chắc chắn.
- Gập phần lá thừa phía trên xuống, sau đó cuộn phần lá dài ở bên dưới lên, bao trọn bánh.
- Giữ chặt gói bánh, dọng nhẹ xuống mặt phẳng để ép chặt nhân, đồng thời giúp tạo cạnh vuông.
- Dùng hai ngón tay ép hai bên mép bánh để tạo nếp gấp, sau đó gập lá thừa phía trên lại.
Hoàn thiện gói bánh:
- Xoay ngược gói bánh, tiếp tục dọng nhẹ xuống để tạo cạnh vuông ở đầu còn lại.
- Kiểm tra và chỉnh sửa các nếp gấp lá để đảm bảo bánh vuông vức. Nếu cần, tháo nhẹ lớp lá ngoài và gói lại một lớp lá khác để bánh đẹp mắt hơn.
- Chụm hai đầu lá còn lại, cuộn và gấp lá sao cho gói bánh kín đều, cuối cùng tạo thành hình vuông hoàn chỉnh.
Lưu ý:
- Để bánh đẹp và chắc, cần ép chặt phần nhân và xử lý lá thật gọn gàng.
- Cố gắng điều chỉnh các góc để bánh giữ được dáng vuông đều khi luộc.
Buộc lạt:
Dùng 4 – 6 sợi lạt buộc cố định bánh. Buộc lạt vừa tay để bánh chắc chắn nhưng không quá chặt, tránh làm rách lá hoặc khiến bánh méo.
Bước 4: Nấu bánh
Xếp bánh vào nồi:
- Đầu tiên, đặt lá dong hoặc rơm ở đáy nồi để tránh bánh bị cháy trong quá trình nấu. Lá dong lót dưới cũng giúp bánh không tiếp xúc trực tiếp với đáy nồi, tránh bị cháy hoặc hỏng.
- Tiếp theo, xếp bánh chặt tay vào nồi, lưu ý để các bánh sát nhau nhưng không quá chèn ép để bánh chín đều và không bị méo.
Nấu bánh:
- Đổ nước sạch vào nồi sao cho ngập toàn bộ bánh, tránh để phần bánh phía trên bị khô trong khi nấu. Sử dụng nước sôi để thêm vào nếu cần trong suốt quá trình nấu.
- Đun lửa lớn cho đến khi nước sôi mạnh, sau đó giảm lửa xuống vừa để nước sôi liu riu. Lửa quá lớn có thể làm nước tràn ra ngoài, trong khi lửa quá nhỏ sẽ không đủ nhiệt để bánh chín đều.
- Thời gian nấu bánh kéo dài từ 8-10 giờ. Trong thời gian này, kiểm tra thường xuyên mức nước và bổ sung nước sôi để đảm bảo bánh luôn được nấu ngập.
- Nếu có nhiều lớp bánh, có thể xoay vị trí hoặc đảo nhẹ bánh sau nửa thời gian nấu để đảm bảo chín đều.
Bước 5: Hoàn thiện
Vớt bánh:
- Sau khi bánh chín (thường từ 8 – 10 giờ nấu), sử dụng kẹp hoặc đũa dài để vớt bánh ra khỏi nồi một cách nhẹ nhàng, tránh làm rách lá.
- Rửa bánh qua nước lạnh, giúp loại bỏ nhựa bám trên lá và làm sạch bề mặt. Điều này cũng giúp bánh nguội nhanh hơn.
Ép bánh:
- Sau khi rửa, xếp bánh chồng lên nhau hoặc đặt giữa hai tấm ván gỗ. Đặt một vật nặng (như tấm đá hoặc sách) lên trên để ép nước thừa ra khỏi bánh.
- Thời gian ép bánh kéo dài từ 4 – 6 giờ, giúp bánh chắc hơn, dẻo hơn và dễ bảo quản.
Kiểm tra:
- Sau khi ép, kiểm tra bánh để đảm bảo hình dạng vuông vắn, các góc bánh sắc nét.
- Lá bánh xanh đẹp, nhân đậu và thịt thơm ngậy là dấu hiệu bánh đạt tiêu chuẩn.
Xem thêm:
- Cách nấu thịt kho tàu ngon, đơn giản nhất thịt mềm béo ngậy
- Cách làm thịt kho chua ngọt thơm ngon đậm đà cực đưa cơm cho ngày Tết
- 5 cách làm bánh trung thu thập cẩm ngon chi tiết dễ làm
Tự làm bánh chưng tại nhà giúp bạn tận hưởng hương vị đậm đà của truyền thống và mang đến không khí Tết ấm cúng cho gia đình. Hy vọng bài viết đã cung cấp hướng dẫn chi tiết để bạn dễ dàng thực hiện món bánh chưng chuẩn vị. Hãy cùng gia đình thưởng thức thành quả và đón Tết trọn vẹn hơn!
