Cà phê là thức uống phổ biến và được yêu thích trên toàn thế giới, không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn nhờ những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe. Bạn có biết rằng uống cà phê đúng cách có thể giúp cải thiện tinh thần, tăng cường sự tập trung và thậm chí giúp ngăn ngừa một số bệnh nguy hiểm? Trong bài viết này, chuyên mục Bí quết sống khỏe của KHOEPLUS24H sẽ khám phá chi tiết những tác dụng của cà phê đối với sức khỏe.
Cà phê là gì?
Cà phê là một thức uống từ hạt cây cà phê, chứa caffeine – chất kích thích giúp tỉnh táo và tập trung. Được chia làm hai loại hạt chính: Arabica (vị nhẹ, chua thanh, ít caffeine) và Robusta (vị đắng đậm, nhiều caffeine). Cà phê phổ biến vì hương thơm và cung cấp nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng uống nhiều có thể gây lo âu, mất ngủ và rối loạn tiêu hóa.
Thành phần dinh dưỡng trong 100gr cà phê
Cà phê chứa nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là caffeine, chất chống oxy hóa và một số vitamin, khoáng chất.
- Natri: 2mg – Điều hòa cân bằng nước và áp suất máu.
- Kali: 49mg – Hỗ trợ hoạt động của tim, cơ và thần kinh.
- Protein: 0.1g – Cung cấp năng lượng, hỗ trợ phát triển cơ bắp.
- Caffeine: 40mg – Tăng cường tỉnh táo, cải thiện tập trung.
- Magiê: 3mg – Giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ chức năng thần kinh và cơ.
- Canxi: 2mg – Tăng cường sức khỏe xương và răng, hỗ trợ co bóp cơ.
- Chất chống oxy hóa: Giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và lão hóa sớm.
- Vitamin: B2 (riboflavin), B3 (niacin), B5 (axit pantothenic) tuy không nhiều nhưng lại rất quan trọng cho sự hoạt động bình thường của cơ thể.
Tác dụng của cà phê theo khoa học với sức khỏe
Tăng cường năng lượng và giảm mệt mỏi
Cà phê là nguồn cung cấp năng lượng tức thời cho cơ thể nhờ thành phần caffeine. Khi caffeine xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ ức chế một loại chất dẫn truyền thần kinh gây buồn ngủ, từ đó giúp bạn tỉnh táo hơn.
Đồng thời, caffeine cũng tăng cường giải phóng dopamine – chất kích thích trung tâm não, giúp bạn cảm thấy phấn chấn và giảm mệt mỏi. Đây là lý do tại sao nhiều người bắt đầu ngày mới bằng một ly cà phê, đặc biệt vào buổi sáng.
Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2
Xem thêm:
- Bệnh tiểu đường nên ăn gì? Gợi ý 23 thực phẩm tốt cho người tiểu đường
- 7 thực đơn cho người tiểu đường siêu chi tiết tốt cho sức khỏe
Tiểu đường loại 2 là một trong những bệnh phổ biến hiện nay, liên quan đến rối loạn chuyển hóa đường trong cơ thể. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc uống cà phê thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ mắc tiểu đường loại 2.
Các chất chống oxy hóa trong cà phê, đặc biệt là polyphenol, giúp bảo vệ các tế bào beta trong tuyến tụy, nơi sản xuất insulin để kiểm soát đường huyết. Hơn nữa, caffeine còn có tác dụng cải thiện sự nhạy cảm với insulin, từ đó giúp duy trì mức đường huyết ổn định hơn.
Hỗ trợ sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Xem thêm: 11 thực phẩm tốt cho não bộ, giúp tăng cường trí nhớ và khả năng tập trung
Alzheimer là bệnh thoái hóa thần kinh thường gặp ở người cao tuổi, gây suy giảm trí nhớ và khả năng nhận thức.
Nghiên cứu cho thấy caffeine trong cà phê có thể giúp giảm nguy cơ mắc Alzheimer bằng cách bảo vệ tế bào thần kinh và kích thích sản sinh dopamine – một chất dẫn truyền quan trọng trong việc cải thiện trí nhớ và chức năng não bộ.
Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa trong cà phê còn giúp ngăn chặn sự hình thành của các mảng amyloid – tác nhân chính gây ra Alzheimer.
Giúp quản lý cân nặng
Xem thêm: 1 ngày cần bao nhiêu calo giảm cân? Công thức tính calo mỗi ngày
Cà phê không chỉ giúp bạn cảm thấy tỉnh táo mà còn có tác dụng hỗ trợ quản lý cân nặng. Uống cà phê trước khi tập thể dục giúp tăng cường hiệu quả đốt cháy calo nhờ khả năng tăng cường trao đổi chất lên đến 11%.
Hơn nữa, caffeine còn có tác dụng ức chế cảm giác thèm ăn trong thời gian ngắn, giúp bạn kiểm soát lượng calo nạp vào. Tuy nhiên, để tối ưu hiệu quả, hãy tránh thêm đường và sữa vào cà phê của bạn.
Giảm nguy cơ trầm cảm và tăng cường tâm trạng
Caffeine không chỉ giúp bạn tỉnh táo mà còn có tác dụng nâng cao tâm trạng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người uống cà phê thường xuyên ít có nguy cơ mắc trầm cảm hơn so với người không uống.
Caffeine có khả năng kích thích sản sinh serotonin và dopamine – hai chất dẫn truyền thần kinh có liên quan đến cảm giác hạnh phúc. Việc uống cà phê có thể giúp bạn cảm thấy phấn chấn và giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.
Bảo vệ gan khỏi bệnh tật
Xem thêm: Ăn gì tốt cho gan? Tổng hợp 16 thực phẩm tốt cho gan dễ tìm mua cho bạn
Gan là cơ quan quan trọng có vai trò thanh lọc độc tố trong cơ thể. Uống cà phê đều đặn có thể giúp bảo vệ gan khỏi các bệnh lý như xơ gan và ung thư gan.
Các nghiên cứu cho thấy caffeine và một số hợp chất khác trong cà phê có khả năng giảm mức enzyme gây hại cho gan, từ đó bảo vệ gan khỏi sự tổn thương. Người uống cà phê thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh gan thấp hơn khoảng 30% so với người không uống.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Xem thêm: Ăn gì tốt cho tim mạch? Tổng hợp 13 loại thực phẩm tốt cho tim mạch
Dù caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời, nhưng uống cà phê với mức độ vừa phải lại có lợi cho sức khỏe tim mạch. Cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa như polyphenol, có tác dụng giảm viêm và hỗ trợ tuần hoàn máu.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, người uống cà phê đều đặn có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn so với người không uống. Tuy nhiên, nếu bạn có tiền sử bệnh tim, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống cà phê.
Kéo dài tuổi thọ
Cà phê có thể giúp kéo dài tuổi thọ nhờ vào các lợi ích sức khỏe mà nó mang lại, như giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính (tiểu đường, tim mạch, gan).
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người uống cà phê thường xuyên có khả năng sống lâu hơn nhờ tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi các yếu tố gây bệnh. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích của cà phê, hãy uống cà phê nguyên chất và không thêm đường.
Cải thiện hiệu suất thể thao
Caffeine là một chất tăng cường hiệu suất thường được các vận động viên sử dụng. Uống cà phê trước khi tập luyện có thể giúp tăng sức bền, giảm mệt mỏi và cải thiện khả năng tập trung trong quá trình tập luyện.
Caffeine thúc đẩy quá trình giải phóng axit béo trong mô mỡ, giúp cơ thể có thêm năng lượng để hoạt động hiệu quả hơn.
Ngăn ngừa một số loại ung thư
Xem thêm: 13 loại thực phẩm giúp ngừa ung thư đáng ngạc nhiên mà bạn cần biết
Các nghiên cứu chỉ ra rằng cà phê có khả năng ngăn ngừa một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư gan và ung thư đại trực tràng.
Cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa và các hợp chất như polyphenol, giúp bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương và giảm nguy cơ phát triển các tế bào ung thư. Hãy uống cà phê với mức độ vừa phải để có thể tận dụng tác dụng ngăn ngừa ung thư từ cà phê.
Cải thiện chức năng tiêu hóa
Xem thêm:
- Cách uống men tiêu hoá đúng cách theo lời khuyên các chuyên gia
- Prebiotic là gì? 7 Tác dụng của prebiotic đối với hệ tiêu hóa
- Men vi sinh là gì? Sự khác nhau giữ men tiêu hóa và men vi sinh
Uống cà phê có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, nhờ tác dụng kích thích ruột già và giảm tình trạng táo bón.
Cà phê cũng là một loại thức uống lợi tiểu, giúp cơ thể đào thải độc tố qua nước tiểu. Tuy nhiên, nếu bạn có dạ dày nhạy cảm, hãy cân nhắc liều lượng để tránh các vấn đề về tiêu hóa.
Giảm nguy cơ đột quỵ
Dù cà phê có thể làm tăng huyết áp nhẹ, nhưng uống với liều lượng vừa phải có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ nhờ tác dụng giãn mạch và cải thiện tuần hoàn máu.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng người uống cà phê đều đặn có nguy cơ đột quỵ thấp hơn so với người không uống, đặc biệt là ở phụ nữ.
Chống lão hóa và làm đẹp da
Xem thêm:
- Gợi ý 28 loại thực phẩm chống lão hóa da siêu hiệu quả nhất định phải biết
- Uống gì để chống lão hóa? 15 thức uống chống lão hóa hiệu quả cho da luôn trẻ đẹp
Cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ làn da khỏi sự lão hóa. Các chất này giúp ngăn ngừa tổn thương từ các gốc tự do, duy trì độ đàn hồi cho da và làm sáng da.
Cà phê cũng chứa các vitamin và khoáng chất như vitamin B2, B3, B5, kali và magiê, góp phần nuôi dưỡng làn da từ bên trong.
Hỗ trợ điều trị hen suyễn
Caffeine có cấu trúc hóa học tương tự theophylline – một loại thuốc dùng trong điều trị hen suyễn. Do đó, caffeine có thể giúp làm giãn phế quản, hỗ trợ điều trị các triệu chứng hen suyễn.
Tuy nhiên, nếu bạn mắc bệnh hen suyễn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng cà phê như một biện pháp hỗ trợ điều trị.
Tăng cường trí nhớ
Một tách cà phê vào buổi sáng có thể giúp cải thiện trí nhớ ngắn hạn và tăng cường khả năng tập trung. Nghiên cứu cho thấy caffeine có tác dụng kích thích não bộ và cải thiện chức năng nhận thức, giúp bạn tỉnh táo và giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ theo tuổi.
Những tác dụng phụ của cà phê nếu uống quá nhiều
Xem chi tiết: Uống cà phê nhiều có tốt không? 12 tác hại của cà phê khi uống quá nhiều
- Gây lo âu và bồn chồn: Caffeine kích thích thần kinh quá mức, có thể gây cảm giác lo âu, căng thẳng và hồi hộp.
- Gây mất ngủ: Uống nhiều, đặc biệt vào chiều hoặc tối, có thể làm khó ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ.
- Gây vấn đề tiêu hóa: Cà phê kích thích tiết acid dạ dày, có thể gây tiêu chảy và trào ngược dạ dày, nhất là khi uống lúc bụng đói.
- Tiêu cơ vân: Caffeine liều cao có thể dẫn đến tiêu cơ vân, một tình trạng nguy hiểm gây suy thận.
- Gây nghiện caffeine: Sử dụng thường xuyên gây phụ thuộc, dễ mệt mỏi và đau đầu khi ngừng uống.
- Tăng huyết áp: Caffeine làm tăng huyết áp tạm thời, đặc biệt ở những người nhạy cảm với nó.
- Nhịp tim nhanh: Uống quá nhiều có thể làm tim đập nhanh và gây rối loạn nhịp tim.
- Mệt mỏi sau khi tỉnh táo: Cảm giác mệt mỏi có thể xuất hiện khi tác dụng của caffeine giảm.
- Đi tiểu thường xuyên và tiểu gấp: Caffeine kích thích bàng quang, gây đi tiểu nhiều và tiểu gấp.
- Loãng xương: Caffeine ảnh hưởng đến hấp thụ canxi, tăng nguy cơ loãng xương khi dùng quá nhiều.
- Ảnh hưởng đến mô vú ở phụ nữ: Uống nhiều cà phê có thể gây u nang mô vú lành tính, gây đau vú.
- Ảnh hưởng đến sinh sản ở nam giới: Caffeine có thể làm giảm testosterone và ảnh hưởng chất lượng tinh trùng.
Uống cà phê mỗi ngày có tốt không?
Uống cà phê mỗi ngày mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu uống với liều lượng phù hợp. Cà phê giúp tăng cường tỉnh táo, cải thiện tập trung và hỗ trợ chức năng nhận thức. Nhiều nghiên cứu còn chỉ ra rằng, caffeine trong cà phê có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh như Parkinson, Alzheimer, tiểu đường tuýp 2 và một số bệnh về gan.
Tuy nhiên, uống cà phê quá mức có thể dẫn đến lo âu, mất ngủ, rối loạn tiêu hóa và tăng huyết áp. Vì vậy, hãy chú ý liều lượng và thời gian uống để tận dụng các lợi ích mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nên uống bao nhiêu cà phê mỗi ngày?
Các chuyên gia khuyến nghị nên uống từ 2 – 3 tách cà phê mỗi ngày, tương đương không quá 400 mg caffeine. Đây là mức an toàn giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích của cà phê mà vẫn hạn chế được các tác động phụ không mong muốn. Nếu uống nhiều hơn, bạn có thể đối mặt với các tác dụng phụ như nhịp tim nhanh, mất ngủ, và lo lắng.
Nên uống cà phê vào lúc nào?
Thời gian tốt nhất để uống cà phê là vào buổi sáng hoặc giữa buổi chiều. Khoảng thời gian từ 9 giờ đến 11 giờ sáng là thời điểm lý tưởng, vì khi đó mức cortisol trong cơ thể giảm, uống cà phê giúp bạn tỉnh táo hơn mà không gây kích thích quá mức.
Ngoài ra, bạn có thể uống một tách cà phê vào đầu giờ chiều để giúp duy trì năng lượng và sự tỉnh táo. Tuy nhiên, tránh uống cà phê sau 4 giờ chiều để không ảnh hưởng đến giấc ngủ vào ban đêm.
Những ai không nên uống cà phê?
- Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú: Caffeine có thể ảnh hưởng đến thai nhi và trẻ sơ sinh.
- Trẻ em: Trẻ có khả năng dung nạp caffeine kém hơn, dễ bị kích thích thần kinh, rối loạn giấc ngủ.
- Người bị tăng huyết áp hoặc rối loạn nhịp tim: Caffeine làm tăng nhịp tim và huyết áp, dễ dẫn đến biến chứng tim mạch.
- Người bị trào ngược dạ dày – thực quản hoặc viêm loét dạ dày: Cà phê kích thích tiết axit dạ dày, dễ làm trầm trọng tình trạng này.
- Người mắc chứng đau nửa đầu: Caffeine kích thích hệ thần kinh, có thể làm tăng cơn đau nửa đầu.
- Người bị rối loạn giấc ngủ: Caffeine có thể làm mất ngủ hoặc trầm trọng thêm các triệu chứng mất ngủ.
Cách uống cà phê đúng cách tốt cho sức khỏe
Để uống cà phê an toàn và có lợi, hãy tuân thủ những lưu ý sau:
- Uống với liều lượng vừa phải: Giới hạn ở mức 2 – 3 tách mỗi ngày.
- Tránh uống cà phê vào buổi tối: Điều này giúp bạn tránh bị mất ngủ hoặc gián đoạn giấc ngủ.
- Giảm hoặc bỏ đường, sữa đặc: Nếu có thể, hạn chế các chất tạo ngọt để giảm calo và tránh tăng cân. Bạn có thể thay thế bằng sữa hạnh nhân, sữa yến mạch hoặc đường ăn kiêng.
- Uống sau khi ăn: Tránh uống cà phê khi bụng đói, vì có thể gây kích thích dạ dày và gây cảm giác khó chịu.
- Chọn cà phê chất lượng: Cà phê hạt nguyên chất hoặc cà phê hữu cơ sẽ tốt cho sức khỏe hơn cà phê hòa tan hoặc cà phê pha sẵn chứa nhiều chất bảo quản.
Các loại cà phê phổ biến ở Việt Nam
Cà phê có nhiều loại khác nhau, phù hợp với sở thích và nhu cầu của từng người. Dưới đây là các loại cà phê phổ biến và gợi ý cách chọn loại cà phê phù hợp nhất với bạn.
Cà phê đen – Tối ưu lợi ích sức khỏe
Cà phê đen nguyên chất không có thêm đường hoặc sữa, là lựa chọn lý tưởng để tận dụng tối đa các lợi ích sức khỏe của cà phê. Nó chứa ít calo và giàu chất chống oxy hóa, giúp tăng cường năng lượng mà không làm tăng cân. Cà phê đen thích hợp với những ai muốn giảm cân hoặc cần sự tỉnh táo mà không cần thêm calo.
Lưu ý:
- Nếu bạn chưa quen uống cà phê đen, có thể bắt đầu với cà phê đen pha loãng để làm quen với vị đắng tự nhiên.
- Đối với người cần giảm cân hoặc theo đuổi lối sống lành mạnh, cà phê đen là lựa chọn tốt nhất vì ít calo, không chứa thêm đường hay sữa.
Cà phê sữa – Đậm đà, dễ uống
Cà phê sữa, với vị ngọt và béo từ sữa, là lựa chọn phổ biến cho những người thích vị cà phê dịu nhẹ, dễ uống. Tuy nhiên, vì có thêm sữa và đôi khi cả đường, loại cà phê này chứa nhiều calo hơn, nên phù hợp với những ai thích thưởng thức cà phê nhẹ nhàng, không quá đắng.
Lưu ý:
- Đối với người cần kiểm soát cân nặng hoặc có các vấn đề về đường huyết, nên hạn chế lượng sữa và đường trong cà phê để giảm calo không cần thiết.
- Cà phê sữa là lựa chọn phù hợp với người thích vị béo ngọt, dễ uống, nhưng cần kiểm soát lượng sữa và đường để không nạp quá nhiều calo.
Bạc Xỉu – Phong cách cà phê nhẹ nhàng, ngọt ngào
Bạc xỉu là một loại cà phê truyền thống của Việt Nam, với tỉ lệ sữa đặc cao hơn cà phê, tạo nên vị ngọt ngào, béo ngậy và thơm ngon. Loại cà phê này thường có màu nhạt vì sữa đặc là thành phần chính, kết hợp cùng cà phê để tạo điểm nhấn hương vị mà không quá đậm đắng. Bạc xỉu thích hợp với những ai muốn thưởng thức vị cà phê dịu nhẹ, ít caffeine, và không quá đắng.
Lưu ý:
- Phù hợp với người mới bắt đầu hoặc không quen với vị đắng của cà phê đen, muốn tìm thức uống dễ uống, ít đậm.
- Không thích hợp với người cần kiểm soát calo hoặc đường vì sữa đặc trong bạc xỉu có thể làm tăng lượng calo đáng kể.
- Có thể chọn bạc xỉu nóng hoặc đá tùy vào thời tiết và sở thích cá nhân. Bạc xỉu đá giúp cảm giác mát lạnh, trong khi bạc xỉu nóng tạo sự ấm áp, nhẹ nhàng hơn.
Cà phê trứng – Sự kết hợp độc đáo, đậm đà
Cà phê trứng là một sáng tạo độc đáo của người Việt Nam, mang đến hương vị đặc biệt không giống với bất kỳ loại cà phê nào khác. Loại cà phê này được pha chế từ cà phê đen nguyên chất và lòng đỏ trứng gà đánh bông, tạo lớp kem béo ngậy, mịn màng và ngọt ngào. Hương vị của cà phê trứng là sự kết hợp giữa vị đậm đà của cà phê và vị béo ngậy của trứng, rất thu hút và tạo ấn tượng mạnh mẽ.
Lưu ý:
- Phù hợp với những người thích khám phá vị mới lạ và muốn trải nghiệm nét đặc trưng của cà phê Việt Nam.
- Thích hợp cho người không quá nhạy cảm với chất béo vì cà phê trứng chứa nhiều chất béo từ lòng đỏ trứng.
- Thường được uống nóng để giữ nguyên hương vị đặc trưng và cảm giác béo ngậy khi thưởng thức.
Cà phê muối – Hương vị mới mẻ, đậm đà và cân bằng
Cà phê muối là loại cà phê độc đáo đến từ Huế, có sự kết hợp độc đáo giữa vị đắng, béo và một chút mặn dịu của muối. Muối giúp tăng cường vị ngọt tự nhiên của cà phê và tạo nên một cảm giác đậm đà, hài hòa hơn, giúp giảm bớt độ chua, đắng thường thấy ở cà phê đen. Đây là lựa chọn thú vị cho những ai thích hương vị cà phê đậm đà và muốn thử trải nghiệm mới.
Lưu ý:
- Phù hợp với người tìm kiếm hương vị cà phê mạnh mẽ nhưng cân bằng, hoặc những ai muốn thử cảm giác mới mẻ trong thưởng thức cà phê.
- Cà phê muối thích hợp cho cả buổi sáng và chiều, mang lại sự tỉnh táo mà không quá gắt như cà phê đen.
Cà phê decaf – Dành cho người nhạy cảm với caffeine
Cà phê decaf (cà phê khử caffeine) là loại cà phê đã loại bỏ hơn 97% caffeine, phù hợp với những người nhạy cảm với caffeine hoặc có các vấn đề về giấc ngủ, tim mạch. Cà phê decaf vẫn giữ được hương vị cà phê nguyên bản nhưng không gây mất ngủ hoặc lo lắng do hàm lượng caffeine thấp.
Lưu ý:
- Cà phê decaf vẫn có thể gây kích thích nhẹ cho dạ dày ở người nhạy cảm, nên uống với lượng vừa phải.
- Cà phê decaf phù hợp với người nhạy cảm với caffeine hoặc có vấn đề về giấc ngủ. Cà phê decaf là lựa chọn tốt nhất, giúp thưởng thức hương vị cà phê mà không lo mất ngủ hay tăng huyết áp.
Cà phê và thói quen sống lành mạnh
Cà phê có thể là một phần hữu ích trong lối sống lành mạnh nếu được sử dụng một cách hợp lý và kết hợp với các thói quen tốt khác. Caffeine trong cà phê không chỉ giúp bạn tỉnh táo mà còn có thể hỗ trợ tăng cường hiệu suất thể chất và tinh thần, từ đó góp phần vào lối sống năng động, lành mạnh hơn. Dưới đây là một số cách bạn có thể kết hợp cà phê vào thói quen hàng ngày để tối ưu hóa sức khỏe và hiệu suất của mình.
Kết hợp cà phê và chế độ ăn uống cân bằng
Xem thêm: Thực đơn giảm cân 7 ngày đơn giản và hiệu quả
Để cà phê mang lại lợi ích cao nhất, nên uống nó cùng với một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất dinh dưỡng và hợp lý. Dưới đây là một số lưu ý khi kết hợp cà phê và chế độ ăn uống lành mạnh:
- Uống cà phê sau bữa ăn: Cà phê khi uống lúc đói có thể gây kích ứng dạ dày, đặc biệt là đối với những người có dạ dày nhạy cảm hoặc gặp các vấn đề tiêu hóa. Uống cà phê sau bữa ăn sẽ giúp hạn chế các tác dụng phụ lên hệ tiêu hóa và cung cấp năng lượng dồi dào sau bữa ăn.
- Tránh thêm quá nhiều đường và kem: Để giữ cho ly cà phê lành mạnh, bạn nên giảm lượng đường và sữa đặc, hoặc thay thế bằng các loại sữa thực vật ít béo như sữa hạnh nhân hoặc yến mạch. Thêm quá nhiều đường và kem có thể làm tăng calo và đường không lành mạnh, ảnh hưởng xấu đến cân nặng và đường huyết.
- Kết hợp cà phê và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Cà phê đã là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tốt, nhưng bạn có thể gia tăng lợi ích này bằng cách bổ sung thêm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như quả mọng, các loại hạt và rau xanh vào chế độ ăn uống của mình. Điều này sẽ giúp cơ thể chống lại các gốc tự do và bảo vệ tế bào khỏi lão hóa sớm.
- Không uống cà phê quá muộn: Thời điểm uống cà phê cũng rất quan trọng để không làm gián đoạn giấc ngủ. Bạn nên giới hạn cà phê vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều để cơ thể có thời gian giải phóng caffeine trước khi đến giờ ngủ. Một giấc ngủ đủ và chất lượng là điều cần thiết trong một lối sống lành mạnh.
Cà phê và hoạt động thể chất
Caffeine trong cà phê có thể hoạt động như một chất kích thích tự nhiên, giúp tăng cường hiệu suất trong các hoạt động thể chất, từ tập luyện cường độ cao đến các hoạt động thường ngày. Dưới đây là một số lợi ích và lưu ý khi kết hợp cà phê và hoạt động thể chất:
- Tăng cường hiệu suất tập luyện: Caffeine giúp tăng sức bền và giảm cảm giác mệt mỏi, do đó, một tách cà phê trước khi tập thể dục có thể giúp bạn tập luyện mạnh mẽ hơn, bền bỉ hơn, và có thể kéo dài thời gian tập. Nhiều nghiên cứu cho thấy uống cà phê trước khi tập luyện có thể cải thiện hiệu suất trong cả các bài tập thể lực và tim mạch (cardio).
- Tăng cường đốt cháy calo: Caffeine có khả năng thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giúp cơ thể đốt cháy calo hiệu quả hơn. Khi uống cà phê trước khi tập, bạn có thể gia tăng lượng calo bị đốt cháy không chỉ trong quá trình tập luyện mà còn cả sau khi kết thúc.
- Giảm cảm giác đau nhức cơ bắp: Một lượng caffeine vừa đủ trước khi tập luyện có thể giúp giảm cảm giác đau nhức cơ bắp sau buổi tập. Điều này có thể giúp người tập duy trì lịch tập luyện đều đặn và ít bỏ tập hơn, đặc biệt là với các bài tập có cường độ cao.
- Lưu ý không uống quá nhiều trước khi tập: Mặc dù cà phê có thể có lợi cho tập luyện, uống quá nhiều có thể gây nhịp tim nhanh, bồn chồn và thậm chí là mất nước do tác dụng lợi tiểu của caffeine. Do đó, bạn chỉ nên uống một tách cà phê vừa đủ (khoảng 150 – 200mg caffeine) trước khi tập để tránh các tác dụng phụ.
Các lưu ý khi uống cà phê để tốt cho sức khỏe
Xem thêm: Say cà phê là gì? Say trong bao lâu? Cách chữa hết say cà phê
- Không uống cà phê khi đói: Uống cà phê khi chưa ăn gì có thể làm tăng tiết axit trong dạ dày, gây khó chịu và thậm chí dẫn đến viêm loét dạ dày.
- Hạn chế uống cà phê vào buổi chiều và tối: Caffeine có thể tồn tại trong cơ thể từ 5 đến 9 giờ, do đó nên tránh uống cà phê vào cuối ngày để không gây khó ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ.
- Không uống quá nhiều cà phê trong ngày: Lượng caffeine an toàn là khoảng 400 mg mỗi ngày, tương đương 2 – 3 cốc cà phê. Uống quá mức này dễ dẫn đến mất ngủ, bồn chồn, nhịp tim tăng, và đau đầu.
- Chọn cà phê nguyên chất, ít đường và ít sữa: Hạn chế lượng đường, kem, và sữa trong cà phê để giảm calo không cần thiết, nhất là khi bạn muốn kiểm soát cân nặng.
- Phụ nữ mang thai nên thận trọng: Thai phụ chỉ nên tiêu thụ dưới 200 mg caffeine mỗi ngày để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.
- Uống thêm nước lọc khi dùng cà phê: Cà phê có tính lợi tiểu, dễ làm cơ thể mất nước. Hãy bổ sung đủ nước trong ngày để cân bằng lượng nước cần thiết cho cơ thể.
- Quan sát phản ứng của cơ thể: Mỗi người có mức độ dung nạp caffeine khác nhau. Nếu cảm thấy tim đập nhanh, run rẩy hoặc lo âu, hãy giảm lượng cà phê và theo dõi phản ứng của cơ thể.
- Không uống cà phê quá nóng: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng uống đồ quá nóng có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản, vì vậy, hãy để cà phê nguội bớt trước khi thưởng thức.
- Không thay thế bữa ăn bằng cà phê: Mặc dù cà phê có thể ức chế cảm giác đói, nó không thể thay thế chất dinh dưỡng cần thiết từ bữa ăn. Hãy đảm bảo cơ thể được nạp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng từ thực phẩm.
- Sử dụng cà phê chất lượng: Lựa chọn cà phê sạch, không chứa hóa chất hay phẩm màu độc hại để đảm bảo cà phê không gây tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Câu hỏi thường gặp về uống cà phê có tác dụng gì
Bầu 3 tháng đầu uống cà phê sữa được không?
Trong 3 tháng đầu thai kỳ, phụ nữ mang thai nên thận trọng khi uống cà phê, kể cả cà phê sữa, do caffeine có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Mặc dù một lượng nhỏ caffeine (dưới 200 mg/ngày) được cho là an toàn, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ sẩy thai hoặc sinh non.
Vì vậy, nếu muốn uống cà phê sữa, phụ nữ mang thai nên hạn chế chỉ uống một lượng nhỏ, hoặc chuyển sang các loại đồ uống khác ít caffeine hơn để an toàn hơn cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
Uống cà phê có giảm cân không?
Cà phê có thể hỗ trợ giảm cân nhờ vào caffeine, chất có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp tăng cường trao đổi chất và đốt cháy calo. Một số nghiên cứu cho thấy caffeine có khả năng tăng quá trình sinh nhiệt, giúp đốt cháy lượng mỡ thừa trong cơ thể.
Tuy nhiên, hiệu quả giảm cân từ cà phê còn phụ thuộc vào cách uống và lối sống của mỗi người. Để đạt hiệu quả, nên uống cà phê không đường, không sữa và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và vận động đều đặn.
Uống cà phê khi nào giảm mỡ bụng?
Thời điểm tốt nhất để uống cà phê hỗ trợ giảm mỡ bụng là vào buổi sáng, sau khi ăn sáng từ 30 phút đến 1 giờ. Vào thời điểm này, caffeine trong cà phê có thể tăng cường trao đổi chất và hỗ trợ tiêu hóa, giúp cơ thể đốt cháy năng lượng hiệu quả hơn.
Uống cà phê trước khi tập luyện cũng giúp nâng cao hiệu suất và tăng khả năng đốt cháy mỡ. Tránh uống cà phê vào buổi tối, vì có thể gây mất ngủ, từ đó ảnh hưởng đến quá trình giảm cân.
Uống cà phê có nổi mụn không?
Xem thêm: Da mụn nên ăn gì? Tổng hợp những thực phẩm tốt cho da mụn dễ dàng bổ sung
Cà phê không trực tiếp gây nổi mụn, nhưng một số yếu tố liên quan đến cách uống cà phê có thể làm da dễ nổi mụn hơn. Thứ nhất, caffeine kích thích hormone căng thẳng như cortisol, và lượng cortisol cao có thể làm tăng sản xuất dầu trên da, góp phần gây mụn.
Thứ hai, nếu uống cà phê nhiều đường hoặc kem, da cũng dễ bị kích ứng, dẫn đến nổi mụn. Ngoài ra, cà phê có tính lợi tiểu, làm cơ thể mất nước, và khi da thiếu nước, tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dễ dẫn đến tình trạng mụn. Để giảm nguy cơ nổi mụn, nên uống cà phê đen không đường và bổ sung đủ nước trong ngày.
Uống cà phê đường có tác dụng gì?
Cà phê đường là một trong những loại cà phê phổ biến nhất và thường được ưa chuộng vì dễ uống. Khi thêm đường vào cà phê, caffeine sẽ giúp cơ thể tỉnh táo, tăng cường khả năng tập trung và giúp tinh thần minh mẫn hơn. Đường cung cấp năng lượng tức thời, nên cà phê đường là lựa chọn của nhiều người vào buổi sáng để bắt đầu ngày mới hoặc giữa giờ để tỉnh táo hơn.
Tuy nhiên, việc tiêu thụ cà phê có đường quá thường xuyên có thể làm tăng lượng calo và đường trong cơ thể, từ đó gây ra tình trạng tăng cân và các vấn đề về sức khỏe nếu không kiểm soát lượng đường tiêu thụ.
Uống cà phê đen pha loãng có tác dụng gì?
Cà phê đen pha loãng là một lựa chọn lý tưởng cho những người muốn tận dụng lợi ích của caffeine mà không lo quá mạnh hoặc gây khó chịu cho dạ dày. Cà phê đen pha loãng giữ được hương vị nguyên chất của cà phê và cung cấp một lượng caffeine vừa đủ, giúp tăng cường sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng và tăng khả năng tập trung.
Ngoài ra, cà phê đen ít calo và không chứa đường hay kem, vì thế thường được khuyên dùng cho những người đang trong chế độ ăn kiêng hoặc muốn duy trì cân nặng.
Cà phê có tác dụng trong bao lâu?
Thời gian tác dụng của cà phê có thể khác nhau tùy thuộc vào lượng caffeine và cơ địa của mỗi người. Thông thường, caffeine bắt đầu có tác dụng trong khoảng 15 đến 45 phút sau khi uống, với đỉnh cao tác dụng khoảng từ 1 đến 2 giờ sau đó.
Tác dụng của caffeine có thể kéo dài từ 4 đến 6 giờ trong cơ thể, nhưng với một số người nhạy cảm, tác dụng có thể kéo dài đến 9 giờ. Caffeine không chỉ giúp tỉnh táo mà còn làm tăng nhịp tim, tăng cường trao đổi chất và tăng cường khả năng tập trung trong suốt thời gian tác dụng này.
Uống cà phê muối có tác dụng gì?
Cà phê muối là một loại đồ uống độc đáo, trong đó muối được thêm vào cà phê để làm dịu đi vị đắng tự nhiên của cà phê và tăng cường vị ngọt thanh. Uống cà phê muối có thể giúp kích thích hệ tiêu hóa và giúp cơ thể cân bằng điện giải, đặc biệt thích hợp cho những ai dễ cảm thấy cồn cào hoặc khó chịu dạ dày khi uống cà phê đen truyền thống.
Ngoài ra, muối còn giúp duy trì sự ổn định của huyết áp, tạo cảm giác thư giãn và là một lựa chọn thú vị cho những ai muốn trải nghiệm hương vị cà phê mới lạ.
Cà phê ủ lạnh có tác dụng gì?
Cà phê ủ lạnh (cold brew) là loại cà phê được pha bằng cách ủ bột cà phê trong nước lạnh từ 12 đến 24 giờ. So với cà phê pha nóng, cà phê ủ lạnh ít đắng hơn và có vị ngọt tự nhiên, dễ uống hơn cho những người không quen với vị cà phê đậm.
Cold brew còn chứa ít axit hơn, giúp giảm tình trạng kích thích dạ dày và giảm nguy cơ trào ngược axit. Cà phê ủ lạnh cũng có hàm lượng caffeine khá cao, giúp tăng cường tỉnh táo và khả năng tập trung, đặc biệt vào những ngày nóng bức khi uống lạnh sẽ giúp làm mát cơ thể.
Uống cà phê buổi sáng có tác dụng gì?
Uống cà phê vào buổi sáng là thói quen của nhiều người, giúp cơ thể tỉnh táo và tràn đầy năng lượng để bắt đầu ngày mới. Caffeine trong cà phê kích thích hệ thần kinh trung ương, làm tăng cường sự tỉnh táo và tập trung, đồng thời giúp cải thiện tâm trạng.
Ngoài ra, cà phê buổi sáng cũng có thể giúp kích thích hệ tiêu hóa và thúc đẩy quá trình trao đổi chất, hỗ trợ đốt cháy calo hiệu quả. Tuy nhiên, để tránh làm hại dạ dày, nên uống cà phê buổi sáng sau khi đã ăn nhẹ hoặc ăn sáng.
Uống cà phê sữa có tác dụng gì?
Cà phê sữa là sự kết hợp của cà phê và sữa, giúp làm dịu vị đắng của cà phê và cung cấp thêm protein, canxi từ sữa. Uống cà phê sữa không chỉ giúp cơ thể tỉnh táo nhờ caffeine, mà còn cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng từ sữa, giúp no lâu và duy trì năng lượng trong một thời gian.
Tuy nhiên, cà phê sữa có nhiều calo hơn cà phê đen, nên nếu đang trong chế độ giảm cân, bạn cần lưu ý đến lượng tiêu thụ và tránh thêm nhiều đường để không làm tăng lượng calo không cần thiết.
Xem thêm:
- Vỏ hạt sen có tác dụng gì? Cách sử dụng vỏ hạt sen hiệu quả
- Tủy bò, tủy heo có tác dụng gì? 7 món ăn hấp dẫn từ tuỷ heo, bò
- Hoa chuối có tác dụng gì? Hoa chuối nào ăn được, dùng như thế nào?
Cà phê là thức uống mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nếu được tiêu thụ đúng cách. Từ việc cải thiện tinh thần, bảo vệ gan, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cho đến hỗ trợ giảm cân, cà phê thực sự là một thức uống có giá trị. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý không uống quá nhiều để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Hãy tận dụng cà phê như một phần trong lối sống lành mạnh và cân bằng của mình!
Nguồn tham khảo:
- Changes in Coffee Intake, Added Sugar and Long-Term Weight Gain – Results from Three Large Prospective US Cohort Studies
https://ajcn.nutrition.org/article/S0002-9165(23)66170-2/abstract- Coffee, diabetes, and weight control
https://ajcn.nutrition.org/article/S0002-9165(23)29086-3/fulltext- Health Effects of Coffee: Mechanism Unraveled?
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7353358/- The Impact of Coffee on Health
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28675917/
