Lá hẹ là một loại rau phổ biến được sử dụng trong nhiều món ăn và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong bài viết dưới đây, KHOEPLUS24H sẽ giới thiệu các tác dụng của lá hẹ mà bạn có thể chưa biết.
Cây hẹ là cây gì?
Hẹ là cây gì?
Hẹ được nhiều người biết đến với các tên gọi khác nhau như cửu thái, cửu thái tử, khởi dương thảo, và nó thuộc vào họ Hành (Alliaceae). Theo tên khoa học, nó được gọi là Allium ramosum L. trong dạng hoang dã hoặc Allium tuberosum Rottler ex Spreng trong dạng gieo trồng.
Cây này thường mọc thành từng khóm và có lá dài hình kiếm, tương tự lá của cây tóc tiên nhưng mỏng hơn. Hoa của hẹ có màu trắng, và mùi vị của nó có sự kết hợp giữa mùi tỏi và hành tăm. Hẹ được sử dụng rộng rãi trong các món ăn và cũng được dùng như hành hoặc tỏi để chữa trị nhiều loại bệnh từ thông thường đến phức tạp.
Đặc điểm của cây hẹ
Cây hẹ là một loại cỏ nhỏ, thường cao từ 20 đến 45cm và có mùi đặc trưng riêng. Dò (củ) của nó nhỏ, dài, và thường có nhiều rễ con. Lá của cây hẹ dài, dày, thường có 4-5 lá trên mỗi cây, với chiều dài từ 10 đến 27cm và chiều rộng từ 1,5 đến 9mm.
Cây hẹ đặc biệt với hoa màu trắng nở trên một cọng hoa dài từ 15 đến 30cm. Hoa thường nở vào mùa hè (từ tháng 6 đến 8), và quả chín vào mùa thu (từ tháng 8 đến 10). Cây hẹ được trồng phổ biến để sử dụng làm rau ăn và cũng được ứng dụng trong lĩnh vực y học để sản xuất thuốc.
Dược lý đông – tây y
Cây hẹ được coi là thực phẩm và vị thuốc lý tưởng trong mùa xuân, có tác dụng bổ dưỡng và ôn bổ dương khí theo Đông y. Nó được sử dụng để điều trị đau lưng và di mộng tinh. Lá hẹ có vị cay chua, tính ấm, và nhiều tác dụng bổ thận, bổ dương, ôn trung, hành khí, tán huyết, giải độc, cầm máu, và tiêu đờm. Tuy nhiên, không nên kết hợp với mật ong và thịt trâu. Nên sử dụng cẩn thận đối với những người có vấn đề về âm hư hỏa vượng, vị hư có nhiệt.
Theo Tây y, trong 1kg lá hẹ, chúng ta có 5-10g protein, 5-30g carbohydrate, 20mg vitamin A, 89g vitamin C, 263mg calci, và 212 mg phosphor, cũng như một lượng chất xơ đáng kể. Chất xơ có tác dụng tăng sự nhạy cảm của cơ thể đối với insulin, giúp kiểm soát đường huyết, giảm mỡ máu, ngăn ngừa xơ mỡ động mạch, và bảo vệ tuyến tụy. Ngoài ra, chất Odorin có trong hẹ cũng có khả năng chống lại nhiều loại khuẩn, bao gồm tụ cầu và các loại vi khuẩn khác, thể hiện tác dụng kháng sinh mạnh mẽ của nó.
Giá trị dinh dưỡng của lá hẹ
Lá hẹ là một loại rau xanh dễ trồng và bảo quản. Nó có một hương vị cay, chua và mùi thơm đặc trưng giống hành. Lá hẹ cũng chứa nhiều dinh dưỡng quan trọng như protein, chất chống oxi hóa, chất xơ, vitamin và khoáng chất như magie, canxi và photpho.
Ngoài ra, nó cũng cung cấp đường tự nhiên như fructose, glucose, lactose và sucrose. Chẳng hạn, mỗi 1 kg lá hẹ sẽ cung cấp khoảng 5 – 10g protein, 5 – 30g đường, cùng với nhiều vitamin A, vitamin C, canxi, photpho và chất xơ.
11 tác dụng của lá hẹ
Tính chất kháng khuẩn
Hẹ được biết đến với tính chất kháng khuẩn, kháng virus và kháng nấm mạnh mẽ. Nhờ đặc tính này, hẹ có khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và virus, đồng thời thúc đẩy hệ miễn dịch của cơ thể. Một nghiên cứu đã chứng minh rằng hẹ đặc biệt hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây truyền của các bệnh qua đường tiêu hóa.
Tiềm năng chống ung thư
Hẹ là nguồn cung cấp flavonoid tuyệt vời – một loại chất chống oxi hóa mạnh mẽ, có tiềm năng hỗ trợ trong việc điều trị ung thư miệng và phổi. Ngoài ra, hẹ cũng chứa nhiều allicin, có khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư vú ở phụ nữ.
Đặc biệt, hàm lượng chất xơ đáng kể trong hẹ cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư đại tràng. Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng hẹ có tiềm năng trong việc ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt bằng cách thúc đẩy tổng hợp glutathione – một chất quan trọng giúp phát hiện và loại bỏ các thành phần gây ra bệnh ung thư trong cơ thể.
Thúc đẩy sự phát triển của tóc
Tính kháng khuẩn của hẹ có thể được sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến nhiễm trùng da đầu và có thể thúc đẩy sự hình thành của nang tóc mới. Hẹ cũng có khả năng tăng cường lưu lượng máu đến da đầu, giúp thúc đẩy quá trình phát triển tóc. Do đó, việc sử dụng chiết xuất từ hẹ có thể được coi là một giải pháp hiệu quả để chăm sóc tóc, bảo vệ da đầu và củng cố cấu trúc nang tóc.
Tốt cho bệnh nhân tiểu đường
Hẹ chứa nhiều flavonoid có khả năng giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa các tác dụng phụ liên quan đến tăng đường huyết. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người bị đái tháo đường, đặc biệt là loại 2, vì trong một khẩu phần 5g hẹ chỉ chứa 0,1g carbohydrate. Do đó, hẹ được khuyến cáo là một lựa chọn tốt cho bệnh nhân đái tháo đường.
Lợi ích với thai kỳ
Hẹ chứa nhiều folate, một loại vitamin có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các tình trạng khuyết tật bẩm sinh ở hệ thần kinh của thai nhi và tủy sống. Folates cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp ADN và phân chia tế bào. Do đó, hẹ là một nguồn thực phẩm hữu ích cho thai kỳ với nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Ngoài ra, hẹ cũng cung cấp nhiều vitamin C, giúp hỗ trợ hệ miễn dịch của thai nhi.
Cải thiện chất lượng giấc ngủ và tâm trạng
Hẹ có khả năng cải thiện chất lượng giấc ngủ và giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn, nhờ chứa nhiều choline – một hoạt chất có tác dụng kích thích giấc ngủ. Điều này làm cho hẹ trở thành một lựa chọn hữu ích để hỗ trợ điều trị tình trạng mất ngủ.
Ngoài ra, hẹ cũng giàu axit folic, được biết đến với khả năng kích thích sản xuất serotonin và dopamine, những hormone thường được gọi là “hormone hạnh phúc”. Chúng có vai trò quan trọng trong việc cải thiện tâm trạng và tăng cường trí nhớ.
Điều trị sỏi thận
Hẹ là một loại thảo dược phổ biến được sử dụng trong việc điều trị sỏi thận. Các nghiên cứu đã xác nhận khả năng của hẹ trong việc hòa tan các tinh thể sỏi thận. Đặc biệt, hẹ còn chứa hợp chất hữu cơ etyl axetat, có tác dụng chống viêm và hỗ trợ quá trình điều trị sỏi canxi.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Allicin trong hẹ có khả năng giúp giảm lượng cholesterol xấu và hỗ trợ sức khỏe của các mạch máu, cũng như điều hòa huyết áp. Ngoài ra, hẹ còn chứa quercetin, một hợp chất hữu cơ có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự hình thành mảng bám trên mạch máu và phòng ngừa đột quỵ.
Cải thiện sức khoẻ mắt
Bổ sung hẹ vào chế độ ăn có thể giúp bạn ngăn ngừa và giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể hoặc thoái hóa điểm vàng. Điều này đóng góp vào việc bảo vệ và duy trì sức khỏe cho đôi mắt của bạn.
Hỗ trợ trị bệnh từ vitamin B9 (Folate) trong hẹ
Sự dồi dào của folate trong hẹ đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh của sức khỏe. Điều này bao gồm việc điều trị và phòng ngừa nhiều loại bệnh như sa sút trí tuệ, các loại bệnh ung thư, cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ. Hơn nữa, folate cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh và giảm nguy cơ sinh non.
Cung cấp một lượng vitamin K dồi dào cho cơ thể
Bổ sung hẹ vào chế độ ăn cũng cung cấp một lượng vitamin K dồi dào cho cơ thể. Vitamin K có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe xương và quá trình đông máu trong cơ thể. Bên cạnh việc ăn hẹ, bạn cũng có thể tăng cường lượng vitamin này trong chế độ ăn uống bằng cách bổ sung các thực phẩm khác như rau lá xanh, trái việt quất, quả sung hoặc dầu thực vật.
Giúp giải độc cơ thể
Hẹ còn có khả năng giúp cơ thể loại bỏ các chất độc dư thừa, nhờ vào tính lợi tiểu, kháng khuẩn và khả năng tiêu diệt các gốc tự do. Điều này có tác dụng ngăn chặn sự ảnh hưởng của các chất độc lên hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là gan.
Hỗ trợ cho hoạt động tiêu hóa
Hẹ có vai trò hỗ trợ quá trình tiêu hoá của cơ thể, giúp giảm tình trạng đầy bụng, khó tiêu, và triệu chứng táo bón. Ngoài ra, hẹ cũng đóng vai trò trong việc loại bỏ nhiều loại vi khuẩn có hại đối với hệ tiêu hóa. Điều quan trọng là nó còn giúp tăng cường khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng từ các thực phẩm một cách hiệu quả qua đường ruột.
Cải thiện tình trạng chán ăn
Việc bổ sung hẹ vào chế độ ăn có thể kích thích khẩu vị, làm tăng cảm giác ngon miệng và cải thiện tình trạng chán ăn. Điều này có thể làm cho bữa ăn trở nên hấp dẫn hơn và giúp bạn tận hưởng các món ăn một cách thú vị hơn.
Bài thuốc sử dụng cây hẹ
Bài thuốc chữa cảm mạo, ho
Để chuẩn bị bài thuốc này, bạn cần có 250g lá hẹ và 25g gừng tươi. Đầu tiên, rửa sạch lá hẹ và thái khúc, sau đó bỏ vỏ gừng và thái thành sợi nhuyễn. Tiếp theo, hấp lá hẹ và gừng cùng một ít đường. Khi món ăn đã chín, bạn có thể ăn lá hẹ và uống phần nước cùng để điều trị chứng ho do cảm lạnh và cảm mạo. Hãy sử dụng bài thuốc này trong vòng 5 ngày để có hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc bổ mắt
Để thực hiện món ăn gan dê xào rau hẹ này, bạn cần chuẩn bị 150g lá hẹ và 150g gan dê. Bắt đầu bằng việc rửa sạch lá hẹ và thái khúc phù hợp. Tiếp theo, bạn rửa sạch gan dê, thái thành miếng mỏng và ướp gia vị.
Sau đó, xào gan dê cùng với lá hẹ trên lửa lớn. Khi món ăn đã chín, bạn có thể nêm thêm gia vị theo khẩu vị riêng và bày ra đĩa. Hãy thường xuyên thưởng thức món ăn này kèm với cơm trong vòng 10 ngày để cải thiện sức khỏe mắt và tăng cường thị lực.
Bài thuốc trị mụn, làm đẹp da
Để làm mặt nạ dưỡng da từ rau hẹ, bạn cần rửa sạch rau hẹ và nghiền chúng thành một hỗn hợp. Sau đó, làm sạch mặt và đắp lớp mặt nạ từ hỗn hợp rau hẹ lên mặt và để khô trong khoảng 30 phút, rồi rửa mặt lại bằng nước ấm. Thực hiện thường xuyên việc đắp mặt nạ rau hẹ và thêm rau hẹ tươi vào chế độ ăn có thể giúp giảm mụn, cải thiện tình trạng da khô, và mang lại làn da mịn màng và sáng hơn.
Bài thuốc chữa đau lưng, mỏi gối
Để nấu món cháo bổ dưỡng này, bạn cần phải có 100g gạo và 20g hạt hẹ. Hãy nấu cháo gạo như bình thường rồi thêm hạt hẹ vào. Hãy ăn món cháo này trong vòng 10 ngày, mỗi ngày ăn 2 bữa. Bởi vì, nó không chỉ giúp cải thiện tình trạng chán ăn mà còn được sử dụng để điều trị các triệu chứng như đau lưng và mỏi gối.
Bài thuốc giúp nhuận tràng
Để làm bài thuốc này, bạn cần rửa sạch hạt hẹ và để cho chúng ráo nước. Sau đó, rang vàng hạt hẹ trên một chảo nóng và giã nhỏ chúng. Tiếp theo, hòa 5g hạt hẹ rang vàng vào nước sôi để uống. Hãy uống mỗi ngày 3 lần và duy trì trong vòng 10 ngày, bởi vì bài thuốc này có tác dụng chữa chứng táo bón và làm cho quá trình đi tiêu dễ dàng hơn.
Hẹ kỵ với gì?
Khi bạn sử dụng và chế biến lá hẹ, cần lưu ý không nên kết hợp chúng với tất cả các nguyên liệu một cách tùy tiện. Vì không phải tất cả các nguyên liệu tự nhiên đều phù hợp với lá hẹ. Ví dụ, tránh kết hợp lá hẹ với hành lá tươi, hành tây, sữa chua, mật ong, bí ngô, rượu trắng hoặc thịt bò.
Một số lưu ý khi dùng cây hẹ
Không thể phủ nhận các lợi ích của hẹ đối với sức khỏe và tác dụng điều trị bệnh của nó. Tuy nhiên, khi sử dụng các bài thuốc từ cây hẹ, người dùng cần tuân theo các hướng dẫn sau:
- Trước khi áp dụng điều trị bệnh bằng các bài thuốc từ cây hẹ, người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
- Ăn quá nhiều hẹ có thể gây ra các tác dụng phụ như bốc hỏa, âm suy, và bứt rứt.
- Không nên ăn hẹ vào mùa hè.
- Rau hẹ không nên kết hợp với mật ong và thịt trâu trong cùng một bữa ăn.
- Các bài thuốc từ rau hẹ chỉ có tính chất hỗ trợ trong việc điều trị bệnh và không đem lại hiệu quả ngay lập tức. Do đó, người dùng không nên tự ý ngưng sử dụng thuốc Tây mà cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
Xem thêm:
- Lá lốt có tác dụng gì? Uống nước lá lốt hàng ngày có tốt không?
- Húng chanh là gì? Tác dụng của húng chanh đối với sức khỏe
- Cải củ turnip là gì? Thành phần dinh dưỡng và tác dụng của cải củ
Vậy là qua bài viết trên, KHOEPLUS24H đã cung cấp các tác dụng của lá hẹ – một loại rau xanh phổ biến trong nhiều gia đình Việt. Nếu bạn cảm thấy thông tin hữu ích, hãy chia sẻ nó để mọi người cùng biết đến!
